تاکنون پدیده‌ای به نام "SAR" را دیده‌اید؟
همه‌ی ما درباره‌ی شفق‌های قطبی شنیده‌ایم- نورهای سبز و بنفش رقصانی که به هنگام توفان‌های زمین‌مغناطیسی (ژئومغناطیسی) در آسمان پدید می‌آیند. ولی آیا تاکنون چیزی درباره‌ی "سار" هم شنیده‌اید؟
 |
| "کمان سرخ شفقی پایدار یا "سار" در آسمان فنلاند. "این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
کمان‌های "سرخ شفقی پایدار" (SARها) در سال ۱۹۵۶، در آغاز عصر فضا یافته شده و تاکنون صدها بار توسط دوربین‌های ماهواره‌ها به تصویر کشیده شده‌اند. ولی بیشتر شکارچیان شفق‌ها تاکنون هرگز یک سار ندیده‌اند زیرا این پدیده‌ها به طور معمول کم‌نورتر از آنند که با چشم نامسلح دیده شوند.
چند شب پیش، متی هلین در جنوب فنلاند یکی از آنها را دید. وی می‌گوید: «این سار تا حدود ۳۰ دقیقه با چشم دیده می‌شد، ولی سپس کم‌نور شد و تا یک ساعت و نیم بعد، تنها دوربینم می‌توانست آن را ببیند. ما به طور معمول شفق‌ها را در سمت شمال می‌بینیم، ولی ولی این کمان سرخ پایدار در جنوب دیده می‌شد که جای شگفتی داشت.»
سارها از خانواده‌ی شفق‌ها هستند ولی با آنها تفاوت دارند. شفق‌ها هنگامی پدید می‌آیند که بارانی از ذرات پرانرژی در راستای خطوط میدان مغناطیسی به سوی قطب‌ها رفته و با برخورد به جو زمین در فرازای ۱۰۰-۲۰۰ کیلومتر، آن را مانند لامپ تصویر تلویزون‌های رنگی قدیمی روشن می‌کنند.
سارها به شیوه‌ی دیگری پدید می‌آیند. آنها نشانه‌ای از این هستند که انرژی گرمایی دارد از سامانه‌ی جریان الکتریکی حلقه‌ای زمین [۱] به درون جو بالایی، در فرازای ۴۰۰ کیلومتر به بالا نشت می‌کند. آنها به طور معمول تنها در زمان توفان‌های زمین‌مغناطیسی شدید با چشم نامسلح دیده می‌شوند. توفانی که شبِ پیش از دیده شدن این سار رخ داده بود توفانی از رده‌ی جی۱ بود، یعنی ضعیف، ولی با این وجود سار پدید آمد- و این اثبات دیگریست بر این که شفق‌ها پدیده‌هایی سرشار از شگفتی‌اند.
--------------------------------------------
یادداشت:
۱] جریان حلقه‌ای زمین به عنوان سپری در برابر میدان‌های الکتریکیِ مغناطکره‌ای برای عرض‌های پایین رفتار می‌کند و از همین رو اثر گسترده‌ای روی الکترودینامیک توفان‌های زمین‌مغناطیسی دارد.
این سامانه نواری در فاصله‌ی ۳ تا ۸ برابر شعاع زمین، درصفحه‌ی استوایی است و از شمال که نگاه کنیم، چرخشی ساعتگرد به دور زمین دارد. ذرات درون این منطقه یک میدان مغناطیسی بر خلاف میدان مغناطیسی سیاره پدید می‌آورند و از همین رو یک بیننده از روی زمین، کاهشی در میدان مغناطیسی این منطقه می‌بیند.
انرژی این جریان حلقه‌ای به طور عمده توسط یون‌ها، بیشتر پروتون‌ها، جابجا می‌شود. ولی ذرات آلفا، گونه‌ای یون که در باد خورشیدی فراوان است نیز در آن دیده می‌شود. همچنین یون‌های O+ اکسیژن، مانند آنهایی که در یون‌سپهر زمینند (ولی با انرژی بسیار بیشتر) نیز در آنست. این آمیزه‌ی یون‌های گوناگون نشان می‌دهد که ذرات این حلقه سرچشمه‌های متفاوتی دارند.
به هنگام توفان‌های زمین‌مغناطیسی، شمار این ذرات افزایش یافته و در نتیجه کاهشی در اثرهای میدان مغناطیسی زمین رخ می‌دهد.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
aurora - geomagnetic storm - SAR - Stable Auroral Red - Space Age - Finland - Matti Helin - picture tube - color TV - Earth - naked eye - G1-storm - latitude - magnetospheric electric field - electrodynamics - magnetic field - RE - equatorial plane - clockwise - ion - proton - alpha particle - solar wind - O+ - oxygen - ionosphere
منبع: wikipedia و spaceweather
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر