درخشان‌ترین کهکشان کیهان دارد همسایگانش را می‌بلعد

* بر پایه‌ی داده‌های آرایه‌ی آلما، درخشان‌ترین کهکشان کیهان دارد همزمان سه همسایه‌ی کوچک‌ترش را می‌بلعد.

درخشان‌ترین کهکشان کیهان دارد همزمان دستکم سه کهکشان کوچک‌تر را می‌بلعد و تاکنون حدود نیمی از جرمشان را از آنها جدا کرده. نور این کهکشان که به نام W2246-0526 ناخته می‌شود ۱۲.۴ میلیارد سال در راه بوده تا به زمین برسد، بنابراین ما داریم آن را در زمانی که جهان هسستی یک دهم سن امروزش را داشته می‌بینیم. پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.

برداشت هنری از کهکشان W2246-0526 که بر پایه‌ی داده‌های آرایه‌ی آلما، دارد همزمان دستکم سه همسایه‌اش را می‌بلعد

در داده‌های تازه‌ی آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) چریان‌های آشکاری از مواد دیده می‌شود که از سه کهکشان کوچک‌تر جدا شده و به درون این کهکشان بزرگ‌تر سرازیر شده‌اند. این کهکشان در سال ۲۰۱۵ به کمک کاوشگر پیمایشی فروسرخ میدان گسترده‌ی ناسا (وایز) یافته شده بود [خبرش را اینجا خوانده بودید]. این کهکشان نه بزرگ‌ترین کهکشانِ شناخته شده است و نه پرجرم‌ترین آنها، ولی درخششی بی‌همتا دارد و پرتوی فروسرخی هم‌ارز پرتوی ۳۵۰ تریلیون خورشید می‌گسیلد.

مواد درون رشته‌های (همان جریان‌های) میان این کهکشان‌ها تقریبا به اندازه‌ی جرم خود آنهاست. واگشود (وضوح) و حسمندی شگفت‌انگیز آلما به پژوهشگران امکان داد این رشته‌های کم‌نور و دوردست فراکهکشانی را ببینند.

تانیو دیاز-سانتوس از دانشگاه دیه‌گو پورتالس در سانتیاگوی شیلی و نویسنده‌ی اصلی پژوهش می‌گوید: «ما از روی داده‌های پیشین به وجود سه کهکشان همدم پی برده بودیم، ولی نشانه‌ای از برهمکنش آنها با جرم مرکزی نیافتیم. ما در جستجوی یک رفتار کهکشان‌خواری نبودیم و انتظارش را هم نداشتیم، ولی دید ژرف آلما این فرآیندها را بسیار آشکارا نمایان کرد.»

همنوع‌خواری کهکشانی پدیده‌ی کمیابی نیست، ولی این دورترین کهکشانیست که با چنین رفتاری دیده می‌شود و این پژوهشگران می‌گویند تاکنون تصویری از یک کهکشان که دارد همزمان چند کهکشان دیگر را می‌بلعد در روزگاری تا این اندازه آغازین ندیده‌اند.

تصویری که بر پایه‌ی داده‌های رادیویی آرایه‌ی آلما به دست آمده و کهکشان W2246-0526 که دارد سه همدمش را می‌بلعد را نشان می‌دهد. خود W2246-0526 و یکی از همدم‌هایش در مرکز تصویر دیده می‌شوند و دوتای دیگر هم یکی در بالا و دیگری پایین‌، سمت چپ

به گفته‌ی آنها، مقدار گازی که دارد به کام دبلیو۲۲۴۶-۰۵۲۶ فروکشیده می‌شود به اندازه‌ایست که می‌تواند تا صدها میلیون سال سیاهچاله‌ی مرکز این کهکشان را تغذیه کند و فرآیندهای ستاره‌زایی را در آن فعال نگه دارد.

درخشش بی‌اندازه‌ی این کهکشان از ستارگانش نیست، بلکه از یک قرص گازی کوچک ولی به گونه‌ی گفت‌انگیزی پرانرژی است که دارد مارپیچ‌وار به سوی ابرسیاهچاله‌ی مرکز کهکشان کشیده می‌شود و در این فرآیند بی‌اندازه داغ شده. نوری که از این قرص برافزایشی بسیار داغ و فروزان گسیلیده می‌شود توسط غبارهای پیرامون درآشامیده (جذب) می‌شود و سپس به شکل پرتوی فروسرخ بازگسیلیده می‌شود.

این کهکشان به دلیل همین تابش فروسرخ خیره‌کننده، در رده‌ای از اختروش‌های کمیاب به نام "کهکشان‌های داغ پنهان در غبار" یا "هات داگ"ها جای می‌گیرد. از هر ۳۰۰۰ اختروشی که تلسکوپ وایز رصد کرده تقریبا تنها یکی از این گونه است.

به احتمال بسیار، بیشتر گاز و غباری که دارد از سه کهکشان همدم فروکشیده می‌شود به ستارگان تازه در کهکشان بزرگ‌تر تبدیل شده و ابرسیاهچاله‌ی مرکز آن را تغذیه می‌کند. ولی شکم‌پرسستی این کهکشان می‌تواند به خودویرانی آن بیانجامد. پژوهش‌های گذشته نشان داده بود که انرژی یک هسته‌ی کهکشانی فعال (AGN)، مانند همین کهکشان، سرانجام اگر نه همه‌، ولی بیشتر موادی که سوخت ستاره‌زایی آن هستند را به بیرون پرتاب خواهد کرد.

تصویری که بر پایه‌ی داده‌های رادیویی آرایه‌ی آلما به دست آمده و کهکشان W2246-0526 که دارد سه همدمش را می‌بلعد را نشان می‌دهد. خود W2246-0526 و یکی از همدم‌هایش (سی۱) در مرکز تصویر دیده می‌شود و دوتای دیگر  (سی۲ و سی۳)ه م یکی در بالا و دیگری پایین‌، سمت چپ.
دنباله‌ی کشندی بزرگی سی۲ را به کهکشان مرکزی پیوند داده. آن دوتای دیگر هم با پل‌های غباری به کهکشان مرکزی پیوسته‌اند

در یکی از پژوهش‌های گذشته که توسط چائو-وی سای، یکی از نویسندگان همین پژوهش از دانشگاه کالیفرنیا، لوس آنجلس انجام شده بود، جرم سیاهچاله‌ی مرکز W2246-0526 حدود ۴ میلیارد برابر خورشید برآورد شده بود. جرم ابرسیاهچاله‌ی یک AGN تاثیری سرراست بر درخشش آن دارد، ولی درخشش AGN حدود ۳ برابر درخششی‌ است که باید باشد. یافتن پاسخ این پادگویی (تناقض) ظاهری نیاز به رصدهای بیشتر دارد.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

ALMA - galaxy - Science - W2246-0526 - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - NASA - Wide-field Infrared Survey Explorer - WISE - infrared - Tanio Díaz-Santos - Universidad Diego Portales - Santiago - Chile - Galactic cannibalism - star - black hole - supermassive black hole - quasar - Hot, Dust-Obscured Galaxies - Hot DOG - AGN - Chao-Wei Tsai - UCLA - Sun - tidal tail -

منبع: sciencedaily

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان