معرفی دورترین جرم منظومه خورشیدی که تاکنون یافته شده: "فارآوت"
* یک جرم نویافته به عنوان دورترین جرم دیده شدهی سامانهی خورشیدی شناسایی شد- و این نخستین جرمیست که در فاصلهی دورتر از ۱۰۰ یکای اخترشناسی (اییو)، یعنی ۱۰۰ برابر فاصلهی زمین تا خورشید یافته شده.
برداشت هنری از جرم نویافتهی ۲۰۱۸ ویجی۱۸ یا فارآوت. این جرم با فاصلهی ۱۲۰ اییو از خورشید، دورترین جرم سامانهی خورشیدیست که تاکنون یافته شده. |
دیوید ثولن، پژوهشگر دانشگاه هاوایی و یکی از اعضای گروهِ یابنده میگوید: «همهی چیزی که تاکنون دربارهی ۲۰۱۸ ویجی۱۸ میدانیم دوریِ بیاندازهاش از خورشید، کروی بودن و قطر تقریبی آنست. ۲۰۱۸ ویجی۱۸ به دلیل دوریِ بسیار، سرعت مداریاش بسیار کند اسست و بیش از ۱۰۰۰ سال زمان میبرد تا یک دور به گرد خورشید بچرخد.»
![]() |
عکسهای تلسکوپ سوبارو که فارآوت به کمک آنها یافته شد فاصلهی زمانی دو عکس یک ساعت است و در آنها، ستارگان و کهکشانهای زمینه هیچ حرکتی ندارند و تنها فارآوت جابجا میشود. تصویر متحرک |
یک نکته را بگوییم: فارآوت اکنون دورترین جرم سامانهی خورشیدیست که تاکنون دیده شده، ولی این بدین معنا نیست که هیچ جرم دیگری دورتر از ۱۲۰ اییو نمیرود. در حقیقت ما اجرامی سراغ داریم که این کار را میکنند. برای نمونه، سیارهی کوتولهی سدنا مداری بسیار کشیده دارد که در آن تا فاصلهی ۹۰۰ اییو هم میرود، و احتمالا تریلیونها دنبالهدار هم در ابر اورت است- منطقهای میان ۵۰۰۰ تا ۱۰۰ هزار اییو از خورشید.
فارآوت نخستین بار در ماه نوامبر و با تلسکوپ ۸ متری سوبارو در هاوایی دیده شد. سپس سنجش دیگری که در ماه دسامبر با تلسکوپ ماژلان در شیلی انجام شد وجودش را تایید کرد. بر پایهی این رصدها، فارآوت قطری حدود ۵۰۰ کیلومتر دارد، این بدین معناست که فارآوت کروی و بنابراین یک سیارهی کوتوله است. رنگ صورتی آن هم نشان میدهد که جرمی پر از یخ است.
فارآوت نخستین بار در ماه نوامبر و با تلسکوپ ۸ متری سوبارو در هاوایی دیده شد. سپس سنجش دیگری که در ماه دسامبر با تلسکوپ ماژلان در شیلی انجام شد وجودش را تایید کرد. بر پایهی این رصدها، فارآوت قطری حدود ۵۰۰ کیلومتر دارد، این بدین معناست که فارآوت کروی و بنابراین یک سیارهی کوتوله است. رنگ صورتی آن هم نشان میدهد که جرمی پر از یخ است.
این گروه در تلاش برای بررسی اجرام بسیار دوردست به هدفِ یافتن اثرهای گرانشی "سیارهی ۹" یا "سیارهی X" است- یک سیارهی ابرزمین فرضی که دانشمندان مدار آن را در دوردستهای سامانهی خورشیدی میدانند. حرکتهای چندین جرم دوردست [دوردستِ یافته شده تا به امروز] نشانگر وجود این سیاره است که به دلیل دوریِ بسیار، بیاندازه کمنور و یافتنش دشوار است.
اسکات شپرد، پژوهشگر بنیاد علوم کارنگی و یکی از اعضای گروه یابنده میگوید: «۲۰۱۸ ویجی ۱۸ بسیار دورتر و سرعتش بسیار کمتر از همهی اجرامِ دیده شدهی سامانهی خورشیدیست، از همین رو چند سال زمان میبرد تا مدارش را به طور قطعی تعیین کنیم.»«ولی این جرم در همان منطقهای از آسمان یافته شده که دیگر اجرامِ بسیار دوردست سامانهی خورشیدی یافته شدهاند، که نشان میدهد احتمالا مدارش از همان گونه مداریست که بیشتر آنها دارند. این همانندیِ مدارها که در بسیاری از اجرام کوچک و دوردستِ شناخته شدهی سامانهی خورشید دیده شده راهنما و دلیل آغازین ما برای این فرض بوده که یک سیارهی بزرگ و دوردست در فاصلهی چند صد اییو دارد این اجرام کوچکتر را چوپانی میکند.»
![]() |
جایگاه ۲۰۱۸ ویجی۱۸ در مقایسه با مدار دیگر اجرام سامانهی خورشیدی- جایگاهی که مناسب نام است: "Farout". تصویر بزرگتر |
پژوهشگران در گفتگو با اسپیس دات کام گفتند: «از آنجایی که سیارهی پنداشتیِ ۹ بسیار دور است -میان چند صد تا چند هزار اییو- بنابراین میتواند نسبت به سیارههای شناخته شدهی درونی، اثر گرانشی بسیار بیشتری بر آن اجرام دوردست بگذارد. این بدان معناست که بررسی روند و گرایش مداری اجرامی مانند فارآوت میتواند راهنمای ما برای شناسایی جایی در آسمان باشد که باید برای یافتن سیارهی اسرارآمیز ۹ رصد کنیم و شانسی برای آزمایش تلسکوپهای نیرومندی باشد که در آینده بتوانند آن را ببینند.»
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژهنامه:
solar system - Earth - sun - Farout - dwarf planet - Goblin - 2018 VG18 - David Tholen - University of Hawaii - astronomical unit - AU - Pluto - Eris - NASA - Voyager 2 - heliopause, - solar wind - Sedna - Oort Cloud - Subaru telescope - Hawaii - Magellan telescope - Chile - Planet Nine - Planet X - Scott Sheppard - Carnegie Institution for Science - Washington, D.C
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر