بازمانده‌های سرخ‌فام یک ستاره مرده

این تصویر در دو اندازه‌ی بزرگ‌تر: ۴.۷ و ۵.۲ مگ

این رشته‌های در هم پیچیده جرمی به نام "ا‌س‌ان‌آر ۶۷.۲-۰۴۵۴" را ساخته‌اند، جرمی که به شکلی بسیار خشن پدید آمده- این یک پسماند ابرنواختر است که با انفجار سهمگین یک ستاره‌ی بزرگ در پایان زندگی‌اش و پرتاب شدن مواد آن به فضای پیرامون پدید آمده. این رویداد به پیدایش ساختارهای در هم و برهمی که در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل می‌بینیم انجامیده، با رشته‌هایی سرخ‌فام در ابرهایی تیره و پرآشوب.

ا‌س‌ان‌آر ۶۷.۲-۰۴۵۴ به فاصله‌ی ۱۶۳ هزار سال نوری، در ابر ماژلانی بزرگ جای دارد، یک کهکشان مارپیچی کوتوله که ماهواره‌ی کهکشان راه شیریست. پسماند ا‌س‌ان‌آر ۶۷.۲-۰۴۵۴ بازمانده‌ی یک ابرنواختر گونه‌ی "یکم-ای" (Ia). این ابرنواخترها از مرگ کوتوله‌های سفیدی پدید می‌آیند که پیوسته مواد را از همدم خود می‌کشند و بر جرم خود می‌افزایند. این کار آنقدر ادامه می‌یابد تا کوتوله‌ی سفید به جرم بحرانی رسیده و در یک انفجار گرماهسته‌ای سهمگین از هم می‌پاشد [در حقیقت به معنای واقعی کلمه از شدت پرخوری می‌ترکد!!-م].

ابرنواخترهای یکم-ای همیشه از یک سازوکار ویژه پدید می‌آیند: زمانی که جرم کوتوله‌ی سفید به یک اندازه‌ی ویژه و معین می‌رسد. [در واقع همه‌ی ستارگانی که ابرنواختر یکم-ای پدید می‌آورند در لحظه‌ی انفجار هم‌جرمند-م]، از همین رو تابندگی (توان تابشی) آنها کاملا شناخته شده است. به همین دلیل اخترشناسان برای اندازه‌گیری فاصلبه‌های کیهانی، این پدیده‌ها را به عنوان شمع‌های استاندارد یا پله‌های نردبان کیهانی به کار می‌برند.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

SNR 0454-67.2 - supernova remnant - star - NASA - ESA - Hubble Space Telescope - Large Magellanic Cloud - dwarf spiral galaxy - Milky Way - Type Ia supernova - white dwarf - luminosity - standard candle

منبع: spacetelescope

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان