مرگ یک قهرمان ۱۵ ساله

ماموریت خودروی آپورچونیتی (فرصت) ناسا -یکی از پیروزمندترین و پایدارترین شاهکارها در کاوش‌های فضایی- پس از حدود ۱۵ سال کاوش سطح سیاره‌ی بهرام و زمینه‌سازی برای بازگشت ناسا به سیاره‌ی سرخ به پایان رسید.

این عکس را خودروی آپورچونیتی در سال ۲۰۱۰ با دوربین ناوبری خود از رد چرخ‌هایش گرفته بود. این رد رو به شمال است و هنگامی که خودرو داشت از یک نقطه‌ی آفتابگیر (مناسب دریافت انرژی) به نقطه‌ای دیگر می‌رفت بر روی موج‌نقش‌های ماسه‌ای به جا مانده. گردانندگان ماموریت این راهبرد را "لی لی کردن" (پریدن از نیلوفر آبی به نیلوفر آبی، "hopping from lily pad to lily pad) نامیده‌ بودند.

خودروی آپورچونیتی که با انرژی خورشیدی کار می‌کرد، درژوییه‌ی ۲۰۱۸، هنگامی که یک توفان گردوغبار سرتاسری جایگاهی که در آن بود را پوشاند و جلوی نور خورشید را گرفت تماسش با زمین قطع شد. پس از فرستادن بیش از هزار پیام برای برقراری دوباره‌ی ارتباط، سرانجام مهندسان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در روز سه‌شنبه آخرین تلاش برای بیدار کردنش را انجام دادند -که آن هم سودی نداشت. خودروی آپورچونیتی آخرین پیامش را در روز ۱۰ ژوییه به زمین فرستاده بود.

آپورچونیتی برای یک ماموریت ۹۰ روزه و پیمودن مسیری ۱۰۰۰ متری طراحی شده بود، ولی در پایداری، ارزش علمی، و دیرپایی (طول عمر) بسیار فراتر از همه‌ی چشمداشت‌های آغازین رفت. این خودرو افزون بر این که ۶۰ برابر بیشتر از انتظار عمر کرد، تا پیش از رسیدن به آرامگاه ابدی‌اش (دره‌ی پرسورنس، Perseverance Valley) ۴۵ کیلومتر راه پیمود.

تراگسیل آخرین پیام از زمین به آوپورچونیتی که با آنتن ۷۰ متری ایستگاه بهرام در مجموعه‌ی فضای ژرف گلدستون ناسا در کالیفرنیا انجام شد پایانی بود بر یک راهبرد بازیابیِ چندمنظوره‌ی هشت ماهه که از ماه ژوییه برای بیدار کردن این خودرو آغاز شده بود.

 عکس خودروی آپورچونیتی از یک تنوره‌ی دیو. تنوره‌های دیودر بهرام هم درست مانند زمین، توسط یک ستون بالارونده و چرخان از هوای گرم پدید می‌آید. اگر این ستون به اندازه‌ی کافی سریع بچرخد می‌تواند ذرات ریز خاک را هم از روی سطح بلند کرده و گردبادی بسازد که با چشم دیده شود.

خودروی آپورچونیتی [که oppy هم نامیده می‌د]در ۲۴ ژانویه‌ی سال ۲۰۰۴، در پایان سفری هفت ماهه که از پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال فلوریدا آغاز شده بود در منطقه‌ی فلاته‌ی نیمروز سیاره‌ی بهرام فرود آمد. خواهرش، خودروی اسپیریت (روح) ۲۰ روز پیش از او بر سطح دهانه‌ی ۱۶۶ کیلومتری گاسیف در آن سمت سیاره نشسته بود. اسپیریت در سال ۲۰۱۱ برای همیشه خاموش شد [خواندید: * به یاد روح].

از روزی که آپورچونیتی بر خاک بهرام نشست، مهندسان، رانندگان خودرو، و دانشمندان روی زمین دست به دست هم دادند تا بر همه‌ی چالش‌ها چیره شده و خودرو را هر بار از یک منطقه‌ی زمین‌شناختی بهرام به منطقه‌ی دیگر ببرند. آنها مسیرهای کاربردی‌ای را بر روی سطح ناهموار سیاره برمی‌گزیدند تا این خودروی ۱۷۴ کیلوگرمی بتواند مانور دهد، گاهی از روی تخته‌سنگ‌ها بگذرد و حتی از دامنه‌های پوشیده از شن با شیب‌هایی تا ۳۲ درجه بالا برود (رکودی برای بیرون از زمین)، سطح دهانه‌ها را بررسی کند، از تپه‌ها بالا برود، و بستر رودهای خشکیده‌ی احتمالی را بپیماید. این خودرو در آخرین ماجراجویی‌اش به لبه‌ی باختری دره‌ی پرسورنس رسیده بود.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

NASA - Opportunity rover - Mars - Red Planet - Earth - Space Flight Operations Facility - NASA - Jet Propulsion Laboratory - JPL - Perseverance Valley - Mars Station antenna - Goldstone Deep Space Complex - California - Meridiani Planum - Cape Canaveral Air Force Station - Florida - Spirit - Gusev Crater

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان