شاید خود مشتری با میدان مغناطیسی نیرومندش باعث ترَک‌های سطح اروپا شده باشد

* اقیانوس زیر پوسته‌ی یخی اروپا، ماه سیاره‌ی مشتری، احتمالا یک جریان جتی به گرد استوا دارد که می‌تواند باعث تَرَک‌های سطح این ماه شده و مواد و همنهش‌های کلیدی برای زندگی را در آن جابجا کند.

میدان مغناطیسی نیرومند مشتری به طور میانگین تا حدود ۵ میلیون کیلومتر دورتر از آن گسترده شده و ماه‌های اصلی آن را هم در بر گرفته. یکی از این ماه‌ها اروپا است که اقیانوسی از آب شور مایع زیر یخ‌هایش دارد. این نمک‌ها باعث شده‌اند آب این اقیانوس رسانایی الکتریکی پیدا کند، بنابراین وجود یک میدان مغناطیسی چرخان می‌تواند بر آن نیرو وارد کرده و آب را به حرکت در آورد. 

کریستوفر گیسینگر از "مدرسه‌ی عالی نرمال" و لودویک پتیتمانژ از "آزمایشگاه پژوهش‌های تابش و ماده در اخترفیزیک و جو"، هر دو در پاریس، با بهره از داده‌های فضاپیمای گالیله چگونگیِ به حرکت در آمدن اقیانوس اروپا توسط میدان مغناطیسی مشتری را بررسی کردند.

آنها دریافتند که این میدان می‌تواند باعث یک جریان جتی (jet stream) به گرد استوا شود که با سرعت چند سانتیمتر در ثانیه، در جهت مخالف چرخش خود اروپا جابجا شود. حرکت این جریان در خلاف جهت چرخش ماه می‌تواند بر سطح آن فشار وارد کرده و ترَک‌هایی در استوای آن پدید بیاورد.

گیسینگر می‌گوید: «این باعث کُند شدن چرخش کلی اروپا نمی‌شود زیرا نیروهای کشندی که از سوی مشتری وارد می‌شوند بسیار بزرگند و چرخش اروپا را ثابت نگه می‌دارند، ولی [این جریان جتی] ترک‌هایی که می‌بینیم را پدید می‌آورد.»

نواری از سطح اروپا به  اندازه‌ی ۳۵۰ در ۷۵۰ کیلومتر- اندازه‌ی بزرگ‌تر

همچنین بخشی از انرژی این میدان مغناطیسی می‌تواند به شکل گرما هدر رود که سپس به سوی قطب‌ها رفته و پوسته‌ی یخی را نازک می‌کند، و چه بسا شرایط مورد نیاز برای آبفشان‌هایی که روی سطح اروپا دیده‌ایم را فراهم می‌کند.

گیسینگر می‌گوید این جریان شاید چیزی مانند گلف استریم -یک جریان گسترده در اقیانوس اتلس- در سیاره‌ی زمین باشد. اگر اقیانوس اروپا دارای زندگی (جاندار) باشد، جریان درونش می تواند برای تغذیه و گسترش آن کلیدی باشد. گیسینگر می‌افزاید: «ما می‌دانیم که روی زمین، جریان گلف استریم نقش بسیار ارزشمندی در ترابرد و جابجایی همنهش‌های مورد نیاز زندگی دارد.»

پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده است.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

Jupiter - Europa - jet stream - equator - magnetic field - planet - moon - Christophe Gissinger - École Normale Supérieure - Ludovic Petitdemange - Laboratory for Studies of Radiation and Matter in Astrophysics and Atmospheres - Paris - Galileo spacecraft - Earth - Gulf Stream - Atlantic Ocean - Nature Astronomy

منبع: newscientist

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان