چرا این دو ستاره نوزاد غول‌پیکر تا این حد به هم نزدیکند؟

تصویر دو ستاره‌ی پی‌دی‌ا ۲۷ و پی‌دی‌اس ۳۷. ای‌یو (au) به معنی یکای اخترشناسی، برابر با فاصله‌ی زمین-خورشید است.

 جرمی در آسمان هست که درخشندگی‌اش به ۵۰ هزار برابر خورشید می‌رسد- نشانه‌ی یک ستاره‌ی بزرگ. دانشمندان از پیش به وجود این جرم پی برده و آن را پی‌دی‌اس ۲۷ نامیده بودند. ولی اکنون پی برده‌ایم که این نقطه‌ی روشن در حقیقت دو ستاره‌ی همدم است و به نام‌های پی‌دی‌اس ۲۷ و پی‌دی‌اس ۳۷ خوانده شده‌اند.

این دو ستاره‌ی غول پیکر بسیار جوان و بسیار به هم نزدیکند. فاصله‌ی میان آنها تنها ۴.۵ میلیارد کیلومتر است، یعنی ۳۰ برابر فاصله‌ی زمین-خورشید. این کشف که گزارش آن روز دوشنبه ۱۱ مارس در نشریه‌ی آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر شده، سرنخ‌هایی درباره‌ی چگونگی پیدایش دوتایی‌های غول‌پیکری از این دست به ما می‌دهد.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، یِوگنیا کومپیا از دانشگاه لیدز انگلستان می‌گوید: «ما ادعا نمی کنیم که نزدیک‌ترین ستاره‌ی غول‌پیکر دوتایی را دیده‌ایم.» او می‌گوید چیزی که هیجان‌انگیزست اینست که این دو ستاره‌ی نزدیک به هم، تقریبا در آغاز چرخه‌ی زندگی‌شان هستند.

تا جایی که می‌دانیم و تاکنون دیده‌ایم، چنین ستارگان بزرگی (با جرم‌هایی از هشت تا چند هزار برابر خورشید) اغلب دوتایی هستند، ولی به گفته‌ی کومپیا چرایی‌اش را نمیدانیم، بیشترش هم به این دلیل که [اصولا] نمی‌دانیم ستارگان بزرگ دوتایی چرا و چگونه پدید می‌آیند.

یک نظریه اینست که آنها جداگانه شکل می‌گیرند و سپس در دام گرانش یکدیگر می‌افتند. نظریه‌ی دیگر اینست که در پی انفجار ابرنواختریِ یک ستاره‌ی بزرگ و پیر پدید می‌آیند؛ ابرِ پسماندهای آن ابرنواختر دو تکه می‌شود و دو توده ابر می‌سازد [که هر یک ستاره‌ای بزرگ می‌سازد]. ولی هر دوی این نظریه‌ها می‌گویند که این دو ستاره در آغاز زندگی‌ کوتاهشان باید از هم بسیار دورتر از این باشند.

نظریه‌ی دیگری هم هست که می‌گوید دو ستاره از "یک" ابر غبار پدید می‌آیند که "شکافی" در آن باعث شده دو توده‌ی اصلی ساخته شود که به گرد هم می‌چرخند. این نظریه پیش‌بینی می‌کند که دو ستاره‌ی بزرگ از همان جوانی به هم نزدیکند. و دو ستاره‌ی مورد گفتگوی این پژوهش فاصله‌شان به اندازه‌ی جدایی نپتون-خورشید است. چیزی که به نظر می‌رسد همین نظریه‌ی سوم را پشتیبانی می‌کند.

ولی به گفته‌ی کومپیا، با همین یک نمونه نمی‌شود هیچ یک از نظریه‌ها را تایید یا به طور قطعی رد کرد. در عوض می‌توان آن را یک راهنما پنداشت که به یک جهت اشاره می‌کند.

هنوز ناشناخته‌های بسیاری درباره‌ی پی‌دی‌اس ۲۷ و پی‌دی‌اس ۳۷ وجود دارد- از جمله این که هر یک از این دو ستاره چقدر از جرم سامانه را در بر دارند. این دو ستاره به اندازه‌ای به هم نزدیک، و به اندازه‌ای از زمین دورند (حدود ۸۰۰۰ سال نوری) که عکس‌های موجود به سختی می‌توانند جدا بودنشان را آشکار کنند.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

star - PDS 27 - PDS 37 - Earth - sun - Astronomy & Astrophysics - binary star - Evgenia Koumpia - University of Leeds - England - supernova - supernova remnant

منبع: Spce.com

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان