خودروی کنجکاوی دو خورشیدگرفتگی را در مریخ به تصویر کشیده

این عکس خودروی کنجکاوی گذر فوبوس از جلوی خورشید در روز ۲۶ مارس ۲۰۱۹ را نشان می‌دهد- تصویر بزرگ‌تر

خودروی کنجکاوی ناسا در سال ۲۰۱۲ عینک ویژه‌ی دیدن خورشیدگرفتگی هم با خود به سیاره‌ی بهرام (مریخ) برد. این عینک همان فیلترهای دوربین ماستکم (Mastcam) روی بازوی این خودرو است که به آن اجازه می‌دهند به طور مستقیم به خورشید خیره شود. کنجکاوی در هفته‌های گذشته این عینک را برای گرفتن عکس‌هایی تماشایی از خورشیدگرفتگی‌هایی که توسط دو ماه بهرام، یعنی فوبوس و دیموس پدید آمد به چشم زد.

فوبوس با پهنای حدود ۱۱.۵ کیلومتر در روز ۲۶ مارس ۲۰۱۹، و دیموسِ ۲.۳ کیلومتری هم در روز ۱۷ مارس ۲۰۱۹ از میان کنجکاوی و خورشید گذشتند. فوبوس قرص خورشید را کامل نمی‌پوشانَد، بنابراین خورشیدگرفتگی او به عنوان یک خورشیدگرفتگی حلقوی ثبت می‌شود. دیموس نسبت به خورشید بسیار کوچک است و از همین رو دانشمندان خورشیدگرفتگی آن را یک "گذر" از جلوی خورشید می‌خوانند [مانند گذر ناهید-م].

افزون بر این، یکی از دوربین‌های ناوبری کنجکاوی (ناوکم‌ها، Navcams) سایه‌ی فوبوس را به تصویر کشید. در زمان غروب، همچنان که سایه‌ی ماه از روی خودرو می‌گذشت، لحظه‌ای آسمان تیره شد.

این عکس خودروی کنجکاوی گذر دیموس از جلوی خورشید در روز ۱۷ مارس ۲۰۱۹ را نشان می‌دهد- تصویر بزرگ‌تر

خورشیدگرفتگی‌ها در گذشته هم بارها توسط کنجکاوی و خودروهای دیگر دیده شده بودند. این رویدادها افزون بر تماشایی بودن (کسی هم هست که خورشیدگرفتگی‌ را دوست نداشته باشد؟) برای هدف‌های علمی هم پی گرفته می‌شوند- آنها به پژوهشگران کمک می‌کنند تا شناخت بهتر و دقیق‌تری از وضعیت مداری این ماه‌ها پیدا کنند.

به گفته‌ی مارک لمون از دانشگاه ای‌ اند ام تگزاس، کالج استیشن و یکی از بازرسان دوربین ماستکم، تا پیش از نشستن خودروهای اسپیریت و آپورچونیتی بر سطح بهرام در سال ۲۰۰۴، قطعیت ما از مدار هر یک از این ماه‌ها بسیار کمتر از امروز بود. نخستین بار که یکی از این خودروها می‌خواست از گرفتِ دیموس عکس بگیرد دانشمندان پی بردند که این ماه ۴۰ کیلومتر از جایی که انتظار می‌رفت فاصله دارد.

لمون می‌گوید: «با گذشت زمان، مشاهدات بیشتر به دانشمندان کمک کرد تاجزییات مدار هر ماه را اندازه بگیرند. این مدارها در واکنش به کشش گرانشی بهرام، مشتری، و حتی خودشان، پیوسته تغییر می‌کند.»

این رشته عکس‌های پیاپی سایه‌ی فوبوس را که در ۲۵ مارس ۲۰۱۹ از فراز خودروی کنجکاوی می‌گذرد و نور خورشید را کم می‌کند نشان می‌دهند- تصویر بزرگ‌تر

کنجکاوی و اسپیریت و آپورچونیتی روی هم رفته تا امروز هشت خورشیدگرفتگی از دیموس و ۴۰ خورشیدگرفتگی از فوبوس را دیده‌اند. هنوز هم بی‌قطعیتی‌هایی در مدار هر دو ماه وجود دارد ولی با هر خورشیدگرفتگی که از آنها روی سطح سیاره‌ی سرخ دیده می‌شود، این بی‌قطعیتی‌ها هم کم و کمتر می‌شوند.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

NASA - Curiosity Mars rove - Mast Camera - Mastcam - Sun - solar eclipse - Phobos - Deimos - Mars - moon - annular eclipse - transit - Navigation Camera - Navcam - Spirit - Opportunity - Mark Lemmon - Texas A&M University - College Station - Jupiter - Red Planet

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان