اینسایت ناسا نخستین لرزه را زیر پایش حس کرد

 صداهای درون این ویدیو یک رویداد لرزه‌ای را که کاوشگر اینسایت ناسا در ۶ آوریل ۲۰۱۹، در ۱۲۸مین روز کارش در سیاره‌ی بهرام (مریخ) حس کرده نمایش می‌دهند. سه گونه صدای متفاوت اینجا شنیده می‌شود. اینسایت همه‌ی آنها را به شکل لرز‌ه‌هایی در سطح حس کرده و با دستگاه لرزه‌سنج خود (SEIS) دریافت کرده است. به ترتیب، صدای لرزه‌های ناشی از باد، خود رویداد زمین‌لرزه، و بازوی فضاپیما که برای تصویربرداری جابجا می‌شده در این ویدیو شنیده می‌شود.
اگر ویدیو اینجا اجرا نشد می‌توانید آن را در توییتر و یا تلگرام یک تاره در هفت آسمان ببینید

سیاره‌ی بهرام (مریخ) می‌لرزد. سطح‌نشین اینسایت ناسا نخستین زمین‌لرزه [در حقیقت بهرام‌لرزه] را آشکار کرده، غرشی از درون سیاره، و شاید اینسایت سه بار دیگر هم چنین چیزی را حس کرده باشد. این لرزه‌ها می‌توانند درباره‌ی میزان آب‌های پنهان در دل این سیاره به ما آگاهی‌هایی بدهند.

اینسایت در نوامبر ۲۰۱۸ بر خاک بهرام نشست و در ماه دسامبر هم برای ردیابی لرزه‌ها، یک دستگاه لرزه‌سنج به نام SEIS روی سطح آن گذاشت. در روز ۶ آوریل ۲۰۱۹، این دستگاه لرزه‌سنج برای نخستین بار لرزش سطح زیر پایش را حس کرد.

این سازه‌ی گنبدی سپر باد و گرمای دستگاهلرزه‌سنج اینسایت (SEIS) است
تضویر بزرگ‌تر

زمین‌لرزه‌های سیاره‌ی سرخ می‌توانند چیزهای بسیاری درباره‌ی ژرفای درون آن به ما بگویند، از جمله این که گوشته، پوسته، و هسته‌ی آن از چه ساخته شده‌اند و کلفتی (ضخامت) هر لایه چقدر است. حسمندی این لرزه‌سنج با بهترین دستگاه‌های روی زمین برابری می‌کند و می‌تواند جابجایی‌های کوچک‌تر از قطر یک اتم را در سطح سیاره حس کند.

لرزه‌ی ۶ آوریل بسیار کوچک بود، به همین دلیل برای شناخت درون سیاره کمک چندانی نکرد. فیلیپ لونیونه، یکی از اعضای گروه اینسایت در دانشگاه دیدروی پاریس می‌گوید: «چنین لرزشی را در بهترین ایستگاه روی زمین، ایستگاهی که در یک غارِ لرزه‌ای در ژرفای زیر سطحست شاید بتوانیم آشکار کنیم.»

سنجش سیگنال ۶ آوریل آگاهی‌های بسیار خوبی برای مقایسه‌ی لرزه‌های بهرام و زمین به ما داد. لونیونه می‌گوید: «نخستین نکته‌ی شگفت‌انگیز درباره‌ی لرزه‌های بهرام اینست که بیشتر مانند لرزه‌های ماهند تا زمین. از دید زمانی، دوره‌ی سیگنال لرزه روی زمین چند دقیقه است، روی ما حدود یک ساعت، و روی بهرام حدود ده دقیقه.»

دلیلش اینست که سنگ‌های زمین پر از آبند و شوک فعالیت‌های لرزه‌ای را بهتر از سطح خشک جذب کرده و سیگنال آن را کوتاه‌تر می‌کنند. این نخستین لرزه‌ی بهرام نشان می‌دهد که سطح بهرام تا ژرفای نه چندان پایین، آب چندانی ندارد -بسیار کمتر از زمین- ولی به اندازه‌ی ماه هم خشک نیست.

اینسایت در ماه‌های مارس و آوریل هم سه لرزه‌ی از این کوچک‌تر را حس کرده بود، به اندازه‌ای کوچک که حتی بهترین آشکارسازهای زمینی هم نمی‌توانستند آنها را آشکار کنند. به گفته‌ی لنیونه، یکی از این سیگنال ها احتمالا از لرزش دستگاه لرزه‌سنج روی سطح در اثر وزش باد بود، ولی آن یکی دیگر به نظر می‌رسید یا از بهرام‌لرزه بود یا از لرزش کوچکی که در اثر برخورد شهاب‌سنگ‌ها به سطح پدید می‌آید.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

Mars - NASA - InSight - SEIS - marsquake - plane - quake - Red Planet - Earth - atom - Philippe Lognonné - Paris Diderot University - moonquake - earthquake - moon - meteorite

منبع: newscientist

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان