پلوتو هم اقیانوسی زیر سطحش دارد

به باور دانشمندان، پلوتو یک اقیانوس مایع را زیر سطحش پنهان کرده ولی راز بزرگ اینست که چرا یخ نزده. اکنون به نظر می‌رسد چیزی که آن را گرم نگه داته لایه‌ای از گازست که درونِ لایه‌ی پاینیِ پوسته‌ی یخ‌زده‌اش به دام افتاده.

این تصویر در دو اندازه‌ی بزرگ، بسیار بزرگ (۲۸.۳ مگ)

در شماری از تصاویر پلوتو نشانه‌های وجود یک اقیانوس زیرزمینی دیده می‌شود، از جمله شکاف‌های ژرفی در سطح آن که به نظر می‌رسد دستاورد یخ زدن آب‌های زیرزمینی و گسترش (انبساط) آنها است. ولی برخلاف دنیاهای اقیانوسیِ دیگری که در سامانه‌ی خورشیدی دیده‌ایم، مانند اروپا و انسلادوس، پلوتو هیچ همسایه‌ی بزرگ‌تری در کنارش نیست که با گرانش خود آن را ماساژ و کش و قوس دهد و گرم کند، بنابراین اقیانوسش باید یخ زده باشد.

برای یافتن پاسخ این پرسش باید به این فکر کنیم که پلوتو چگونه اندک گرمایی که از واپاشی عنصرهای پرتوزا در هسته‌ی سنگی‌اش تولید می‌شود را در خود به دام می‌اندازد. فرانسیس نیمو از دانشگاه کالیفرنیا، سانتاکروز و همکارانش می‌گویند احتمالا یک لایه‌ی دیگر میان اقیانوس و پوسته هست که این کار را انجام می‌دهد.

این لایه می‌تواند از ماده‌ای به نام هیدرات گازی باشد، چیزی که در اثر به دام افتادن مولکول های گاز در میان مولکول‌های آب یخزده پدید می‌آید. نیمو می‌گوید: «اینها حباب نیستند، قفس‌های اندکی میکروسکوپی هستند که اتم‌های گاز را در خود نگه می‌دارند... ظاهرش چندان تفاوتی با یخ معمولی ندارد، ولی همه‌ی آن گاز را در خود گرفته.»

هیدرات‌های گازی عایق‌های بسیار بهتری از یخ آب هستند، از همین رو پژوهشگران محاسبه کردند که چنین لایه‌ای می‌تواند اقیانوس را در بر بگیرد و پوسته‌ی یخی که امروز می‌بینیم را نگه دارد. این می‌تواند دلیل این که در جو تنُک پلوتو نیتروژن فراوانست ولی تقریبا هیچ متانی نیست را هم توضیح دهد: دلیلش می‌تواند این باشد که متان بسیار آسان‌تر می‌تواند در یک هیدرات گازی گیر بیفتد و زیر سطح بماند.

نیمو می‌گوید داشتن یک اقیانوس مایع می‌تواند برای هر گونه زندگی احتمالی زیر پوسته چیز خوبی باشد، ولی لایه‌ی هیدرات گازی نه، زیرا این لایه یخِ بالایش را بی‌اندازه سرد نگه می‌دارد: «اگر یخِ بالایی بسیار سرد و سفت باشد باعث می‌شود پایین رفتن موادِ سطحی و رسیدنشان به اقیانوس زیرین سخت‌تر باشد، و اغلب گمان می‌رود همین بخشی مهم در روند حفظ زندگیست.»

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر جئوساینس منتشر شده.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه نامه:

Pluto - solar system - moon - Europa - Enceladus - core - Francis Nimmo - University of California - Santa Cruz - gas hydrate - molecule - atom - insulator - nitrogen - methane - Nature Geoscience

منبع: newscientist

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان