شگفتی‌های یک خوشه ستاره‌ای جوان

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

پرسش: چرا خوشه‌ی ستاره‌ای باز "ترامپلر ۱۴" این همه ستاره‌ی درخشان دارد؟ پاسخ: چون هنوز بسیار جوانست و بسیاری از ستارگانش تنها در همین ۵ میلیون سال گذشته ساخته شده‌اند؛ آنها به اندازه‌ای داغند که حتی پرتوهای ویژه‌ی X می‌گسیلند.

در خوشه‌های پیرتر، بیشترِ چنین ستارگانی اکنون دیگر مرده‌اند- اغلب در انفجارهای ابرنواختری، و از همین رو در خوشه‌های پیر ستارگان کم‌نورتر و سرخ‌تر به جا مانده است.

تصویر خوشه‌ی ستاره‌ای ترامپلر ۱۴ در طیف
پرتو X. ستارگان این خوشه به اندازه‌ای داغند
که حتی پرتوهای X می‌گسیلند

گستردگی ترامپلر ۱۴ حدود ۴۰ سال نوری است و با فاصله‌ی حدود ۹۰۰۰ سال نوری از زمین، در لبه‌ی سحابی پرآوازه‌ی شاه‌تخته (کارینا) جای دارد. اگر خوب در این تصویر پرجزییات که سال ۲۰۰۶ توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده دقت کنید، دو جرم نامعمول را هم می‌توانید ببینید.

نخست یک ابر تیره، درست سمت چپ مرکز. این ابر یک گویچه از گاز و غبار فشرده است که در برابر نور ستارگان زمینه به حالت ضدنور و تمام تیره دیده می‌شود. این ابر جایگاه پیدایش ستاره‌ی تازه‌ است و می‌کوشد تا پیش از آن که بادهای پرانرژی ستارگان بزرگ خوشه‌ی ترامپلر ۱۴ نابودش کند، ستاره و سیاره‌هایی بسازد.

جرم نامعمول دوم کمانی‌ست که پایین، سمت چپ دیده می‌شود. گمان می‌رود این کمان یک موج شوک زبَرصوتی از یک ستاره‌ی پرسرعت باشد که ۱۰۰ هزار سال پیش از یک خوشه‌ی کاملا متفاوت به بیرون پرتاب شده بوده.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه نامه:

star cluster - Trumpler 14 - X-rays - star - supernova - Carina Nebula - Hubble Space Telescope - planetary system - supersonic shock wave

منبع: apod.nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان