نمایی از بزرگترین آتشبازی ستاره‌ای در کهکشان راه شیری

اینجا تصویر تازه‌ی تلسکوپ فضایی هابل از سامانه‌ی غول‌پیکر و آتشین اتا-شاه‌تخته را می‌بینیم که شگفتی‌های تازه‌ای را در آن نمایان کرده است. 

تلسکوپ‌ها، از جمله هابل، بیش از دو دهه است که این ستاره‌ی ابَرپرجرم را زیر نظر دارند. این ستاره که بزرگ‌ترین عضو یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی است در گذشته برون‌ریزی‌های خشنی داشته، از جمله دوره‌ای از برون‌ریزی که در دهه‌ی ۱۸۴۰ رخ داد. موادی که در آن برون‌ریزی از ستاره پس زده شد توده‌ی دوقطبی که اینجا دیده می‌شود و سحابی آدمک نام دارد را پدید آورد.

اکنون دانشمندان با بهره از دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی هابل این سحابی را در طیف فرابنفش بررسی کرده‌اند و تابش منیزیم را در جاهایی از این گازهای داغ که تاکنون دیده نشده بود آشکار کرده‌اند (با رنگ آبی نشان داده شده).

منیزیم برافروخته در جایی میان دو لوبِ غبارآلودِ سحابی و همچننین بیرون از رشته‌های پر از نیتروژن دیده می‌شود. این رشته‌های نیتروژنی که در اثر برخورد موج انفجار برافروخته شده‌اند، اینجا به رنگ سرخ دیده می‌شوند.

نمای سه‌بعدی از سحابی آدمک. برای درست دیدن این تصویر نیاز به عینک ویژه‌ی سرخ-آبی، با عدسی سرخ در سمت چپ دارید

رگه‌هایی که در منطقه‌ی آبی‌رنگِ بیرون از لوبِ پایینی دیده می‌شوند از ویژگی‌های خیره‌کننده‌ی تصویرند. این رگه‌ها در اثر برخورد پرتوهای فرابنفش ستاره به کپه‌های غبار و پراکنش آنها در سطح لوب پدید آمده‌اند. جاهایی که این کپه‌ها انبوه و چگال بوده‌اند، سایه‌هایی از آنها به جا مانده که مانند رگه‌هایی تا درون گازهای بیرونی کشیده شده‌اند.

فاصله‌ی اتا شاه‌تخته (اتا کارینا) از زمین حدود ۷۵۰۰ سال نوریست و در صورت فلکی شاه‌تخته دیده می‌شود.

ویدیویی که در کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان گذاشته را هم ببینید. در آن ویدیو، با بزرگنمایی آسمان در صورت فلکی شاه‌تخته، به ستاره‌ی اتا شاه‌تخته در مرکز سحابی آدمک می‌رسید.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

Hubble Space Telescope - star - Eta Carinae - double-star system - bipolar - Wide Field Camera 3 - Homunculus Nebula - ultraviolet - magnesium - shock - nitrogen

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان