شایعه‌هایی از یک جهان تاریک

نتایجی که بیست و یک سال پیش -سال ۱۹۹۸- برای نخستین بار منتشر شد نشان می‌دادند که بیشتر انرژی کیهان نه درون ستارگان و کهکشان‌ها، بلکه وابسته به خود فضاست.

به بیان کیهان‌شناسی، رصد‌های تازه‌ای که روی یک ابرنواختر تازه‌ی دوردست انجام شده بود به طور مستقیم وجود یک ثابت کیهان‌شناسی بزرگ را نشان می‌داد: انرژی تاریک.

پنداشت‌های وجود یک ثابت کیهان‌شناسی چیز تازه‌ای نبود و از زمان آغاز کیهان‌شناسی نوین نسبیتی مطرح می‌شده. ولی این پنداشت‌ها چندان میان اخترشناسان پرطرفدار نبوده زیرا انرژی تاریک بسیار متفاوت با اجزای شناخته شده‌ی کیهانست، همچنین مشاهدات دیگر، فراوانیِ انرژی تاریک را محدود و نه چندان بسیار نشان می‌دادند، و نیز کیهان‌شناسی معمولی‌تر هم در گذشته بدون نیاز به مقدار چشمگیری انرژی تاریک توانسته بود داده‌ها را توضیح دهد.

نکته‌ی ویژه در اینجا، روش‌های به ظاهر مستیقیم و اعتمادپذیرِ رصدها و همچنین آوازه و خوشنامی دانشمندانی بود که این پژوهش‌ها را انجام داده بودند.

در این دو دهه، گروه‌های دیگری از اخترشناسان به گردآوری داده‌های بیشتری پرداخته‌اند که به نظر می‌رسد نه تنها وجود انرژی تاریک را تایید می‌کنند، بلکه واقعیت تکان‌دهنده‌ی شتابدار بودن نرخ گسترش (انبساط) کیهان را هم نشان می‌دهند.

رهبران آن گروه نخست به نام‌های سول پرلمتر، برایان اشمیت و آدم ریس در سال ۲۰۱۱ نوبل فزیک را بابت این پژوهش دریافت کردند.

این تصویر توسط یکی از اعضای همین گروه گرفته شده و ابرنواختری را نشان می‌دهد که در سال ۱۹۹۴ در کناره‌های کهکشان مارپیچی ان‌جی‌سی ۴۵۲۶ رخ داد- همان نقطه‌ی پرنور پایین، سمت چپ [ابرنواختر ۱۹۹۴دی که اینجا هم درباره‌اش خواندید-م]

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

star - galaxy - cosmological constant - dark energy - supernova - relativistic cosmology - accelerating universe - Nobel Prize - spiral galaxy

منبع: apod.nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان