مهمان دیگری از سوی ستارگان آمده. ولی این یکی دُم در آورده!

این قطعا یک دنباله‌دار است.

عکس‌های رنگی تازه‌ای که از پشت تلسکوپ جمنای روی ستیغ آتشفشان موناکیای هاوایی گرفته شده نشان می‌دهد که "سی/۲۰۱۹ کیو۴" (بوریسف) یک دُم دارد. اندرو استفنز از رصدخانه‌ی جمنای که هماهنگ‌کننده‌ی این رصدها بوده می‌گوید: «ما از زمان دریافت آخرین جزییات در ۳:۰۰ بامداد ۹ سپتامبر بسیار هول و دستپاچه شده بودیم و تا ۴:۴۵ به رصد آن ادامه دادیم!»

 دنباله‌دار "سی/۲۰۱۹ کیو۴" (بوریسف). اندازه‌ی بزرگ‌تر

هزاران دنباله‌دار در سامانه‌ی خورشیدی وجود دارد، ولی این یکی موردی ویژه است. دنباله‌دار بوریسوف از فضای میان‌ستاره‌ای آمده. این دنباله‌دار که تازه یافته شده دارای مداری هذلولی با برون‌مرکزی بزرگ‌تر از ۳.۷ است. این بدین معناست که در قید خورشید نیست. در حقیقت، دنباله‌دار بوریسف با داشتن سرعت ۳۰.۷ کیلومتر بر ثانیه (۱۱۰ هزار کیلومتر بر ساعت)، سریع‌تر از آنست که به دام گرانش خورشید بیفتد. حتما از ستارگان آمده.

این نخستین بارست که یک مهمان میان‌ستاره‌ای در سامانه‌ی خورشیدی به روشنی دارای دُمی است که در اثر گازدهی درست شده. تنها مهمان میان‌ستاره‌ایِ شناخته شده پیش از این، "اومواموا" در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بود، یک جرم سیگار-مانند بدون گسیلش‌های دنباله‌دارگونه‌ای که نمایان باشد. در پیکره و ظاهر اومواموا اثری از برون‌دهی گاز دیده نشد، چیزی که برخی از دانشمندانِ بااعتبار را به این فکر انداخت که شاید یک کاوشگر بیگانه باشد [اینجا خواندید: * آیا واقعا یک فضاپیمای بیگانه با منظومه ما دیدار کرده بوده؟].

تصویری که رصدخانه‌ی جمنای از دنباله‌دار بوریسف گرفته نشان می‌دهد که هر چه هست، دستکم یک جرم طبیعی است.

در روز ۱۲ سپتامبر، عکاس نجومی، میشاییل یاگر از وایسن‌کرشن اتریش به کمک یک تلسکوپ ۱۲ اینچی نخستین فیلم کوتاهش را از دنباله‌دار بوریسف گرفت. به نقطه‌ی خاکستری کوچکی که نزدیک مرکز فیلم جابجا می‌شود دقت کند. این همان دنباله‌دار بوریسف است:

به نقطه‌ی خاکستری کوچکی که نزدیک مرکز فیلم جابجا می‌شود دقت کند. این همان دنباله‌دار بوریسف است. تصویر ثابت بزرگ

یاگر نوشته: «کم‌نور است زیرا هنوز بسیار از خورشید دور است- حدود ۲.۷۵ ای‌یو (یکای اخترشناسی). اگرچه دنباله‌دار بوریسف مدار شگفت‌آوری دارد، ولی تا این زمان بسیار معمولی به نظر می‌رسد، بسیار همانند دیگر دنباله‌دارهایی که در چنین فاصله‌ای دیده‌ام.»

دنباله‌دار بوریسف تازه دارد وارد سامانه‌ی خورشیدی می‌شود، بنابراین اخترشناسان زمان بسیاری برای بررسی آن در ماه‌های آینده خواهند داشت. آیا به راستی میان‌ستاره‌ای است؟ دنباله‌دارها در سامانه‌های ستاره‌ایِ دیگر از چه ساخته شده‌اند؟ پاسخ این پرسش و پرسش‌های بیشتر در آینده به دست خواهد آمد.

گفتنی‌ست این دنباله‌دار در ۳۰ اوت ۲۰۱۹ توسط ستاره‌شناس آماتور، گنادی بوریسف یافته شد. اگر رصدگر هستید و می‌خواهد دنباله‌دار بوریسف را ببینید می‌توانید ویژگی‌های مداری آن را برای هدفگیری با تلسکوپ اینجا و اینجا ببینید.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

comet - Gemini telescope - Hawaii - Mauna Kea - C/2019 Q4 - Borisov - Andrew Stephens - Gemini Observatory - Solar System - Comet Borisov - interstellar - hyperbolic - eccentricity - sun - star - tail - 'Oumuamua - outgassing - Weißenkirchen - Austria - Michael Jäger

منبع: spaceweather

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان