کشف نخستین سیاره بیگانه‌ای که هم آب دارد و هم دمای مناسب زندگی

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

دانشمندان کالج دانشگاهی لندن (یوسی‌ال) با بهره از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل، برای نخستین بار بخار آب را در جو یک اَبَرزمین که درون منطقه‌ی زیست‌پذیر ستاره‌اش است شناسایی کرده‌اند. این فراسیاره با نام کی۲-۱۸بی (K2-18b)، هشت برابر زمین جرم دارد و اکنون تنها سیاره‌ی فراخورشیدی یا فراسیاره‌ایست که می‌دانیم هم آب دارد و هم دمایی که مناسب زندگی است.

این نخستین بارست که جو فراسیاره‌ای در منطقه‌ی زیست‌پذیر یک ستاره با موفقیت ردیابی می‌شود. منطقه‌ی زیست‌پذیر کمربندی پیرامون یک ستاره است که سیاره‌های درون آن می‌توانند دارای آب‌های مایع سطحی باشند. گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده است.

نویسنده‌ی نخست این پژوهش، دکتر انگلوس سیاراس می‌گوید: «یافتن آب در فراسیاره‌ای با توان زیست‌پذیری بی‌اندازه هیجان‌انگیز است. کی۲-۱۸بی یک "زمین ۲.۰" نیست زیرا بسیار سنگین‌تر از آنست و همنهش جَوی متفاوتی دارد. ولی ما را به پاسخِ یک پرسش بنیادین نزدیک‌تر می کند: آیا زمین یگانه است؟»

این دانشمندان به کمک داده‌های بایگانی هابل از سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷، و نیز الگوریتم‌های متن‌باز، نور ستاره‌ی میزبان این سیاره را هنگامی که سیاره از جلوی آن می‌گذشت و نور ستاره، توسط جو آن فیلتر می‌شد و به هابل می‌رسید بررسی کردند. داده‌ها نشانگر شناسه‌ی مولکولی بخار آب، و همچنین هیدروژن و هلیوم در جو سیاره بود.

برداشت هنری از فراسیاره‌ی کی۲-۱۸بی و جو انبوه و پُر از بخار آبش که چه بسا ابرهایی بارانی هم در آن شناور باشند

به باور این دانشمندان، مولکول‌های دیگری از جمله نیتروژن و متان هم می‌توانند آنجا باشند ولی با رصدهای کنونی دیده نمی‌شوند. برای برآورد پوشش ابری و درصد آب جَوی هم نیاز به بررسی‌های بیشتر هست.

ستاره‌ی میزبان این سیاره یک کوتوله‌ی سرخ است که با فاصله‌ی ۱۱۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی شیر جای دارد. با توجه به سطح بالای فعالیت این کوتوله‌ی سرخ، کی۲-۱۸بی شاید محیطی خشن‌تر از زمین داشته باشد و به احتمال بسیار در معرض پرتوهای بیشتری است.

کی۲-۱۸بی در سال ۲۰۱۵ توسط فضاپیمای کپلر ناسا یافته شده بود و یکی از صدها ابرزمینی است که تاکنون شناخته شده (ابرزمین‌ها سیاره‌هایی با جرم میان زمین و نپتون هستند). انتظار می‌رود ماهواره‌ی تس ناسا در سال‌های آینده صدها ابرزمین دیگر پیدا کند.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

NASA - ESA - Hubble Space Telescope - super-Earth - habitable zone - University College London - UCL - K2-18b - Earth - planet - star - Solar System - Nature Astronomy - Angelos Tsiaras - open-source - algorithm - molecular - water vapour - hydrogen - helium - molecule - nitrogen - methane - constellation of Leo - red dwarf - Neptune - Kepler spacecraft - TESS

منبع: spacetelescope

خلاصه برگردان: یک ستاره در هفت آسمان