دُم دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای "بوریسف"

در سال ۲۰۱۷ که نخستین مهمان شناخته شده‌ی میان‌ستاره‌ای -اومواموا- پا به سامانه‌ی خورشیدی گذاشت، پژوهشگران نتوانستند شناختی از این جرم سیگار-مانند پیدا کنند. پنداشت‌های گوناگونی ارایه شد، از "بادبان نوری بیگانه" گرفته تا یک دنباله‌دارِ سنگواره (فسیل) شده. اکنون بازدیدکننده‌ی دیگری از سوی ستارگان آمده: "۲آی/بوریسف" یا سی/۲۰۱۹ کیو۴. و این یکی قطعا یک دنباله‌دار است. 

[پست پیشین درباره‌ی این جرم: * مهمان دیگری از سوی ستارگان آمده. ولی این یکی دُم در آورده!]

این یک تصویر پویا (گیف) است. برای کامل شدنش شکیبایی کنید. اندازه‌های بزرگ‌تر: ۲ مگ، ۵.۷ مگ

در این ویدیو که روز ۱۱ اکتبر به دست ستاره‌شناس آماتور،  میشاییل یاگر از وایسن‌کرشن اتریش گرفته شده، به روشنی می‌توان دم بوریسف که نمایی بچه قورباغه‌ای به آن داده را مشاهده کرد.

به تصویر کشیدن دم یک دنباله‌دارِ میان‌ستاره‌ای با یک تلسکوپ خانگی دستاورد چشمگیری‌ست. یاگر می‌گوید: «۲آی/بوریسف بسیار کم‌نور است- با قدر حدود ۱۷. ستارگانِ به ظاهر درخشانی که در فیلم دیده می‌شوند در حقیقت بسیار کم‌نورند، با قدرهای حدود ۸ و ۹. آنها حتی نام درستی هم ندارند.»

این دم از چه چیزی ساخته شده؟ برای پاسخ به این پرسش، یک گروه بین‌المللی از اخترشناسان به رهبری آلن فیتزیمونز در ماه سپتامبر به کمک تلسکوپ ۴.۲ متری ویلیام هرشل در لا پالما نگاه دقیقی به این جرم انداختند. آنها یافته‌های خود را به تازگی منتشر کرده‌اند.

دم بوریسف انباشته از سیانید (CN) است. هسته‌ی آن دارد در هر ثانیه ۴ در ۱۰ به توان ۲۴ مولکول سیانید به فضا پس می‌زند. این شاید نرخ بی‌اندازه بالایی به نظر بیاید، ولی نیست. در دم دنباله‌دارهای همین سامانه‌ی خورشیدی هم سیانید فراوانی یافته می‌شود، و نرخ تولید آن در بوریسف همانند دنباله‌دارهای سامانه‌ی خودمان است. دانشمندان بر پایه‌ی این نرخ تولید سیانید، به همراه ویژگی‌های دیگری مانند درخشش و نمای غبارآلود بوریسف برآورد کردند که هسته‌ی آن دارای پهنایی میان ۰.۷ کیلومتر و ۳.۳ کیلومتر است- که این هم مانند دنباله‌دارهای معمولی است.

روی هم رفته پی برده‌ایم که ویژگی‌های گازی، غباری و هسته‌ای این نخستین جرم فعال میان‌ستاره‌ای همانند دنباله‌دارهای معمولی در سامانه‌ی خورشیدی است. به بیان دیگر، هر جایی که دنباله‌دار بوریسف از آن آمده باید جایی همانند اینجا بوده باشد.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

solar system - 'Oumuamua - light sail - fossil - comet - 2I/Borisov - Michael Jäger - Weißenkirchen - Austria - tadpole - tail - magnitude - star - Alan Fitzsimmons - William Herschel Telescope - La Palma - CN - cyanide - nucleus - molecule

منبع: spaceweather

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان