لکه سرخ بزرگ مشتری به این زودی نمی‌میرد!
چندی‌ست که نگرانی‌های فزاینده‌ای از احتمال ناپدید شدن لکه‌ی سرخ بزرگ (جی‌آراس) سیاره‌ی مشتری پدید آمده. ان توفان زمانی به اندازه‌ای بزرگ بود که تقریبا سه سیاره‌ی زمین درونش جا می‌شد ولی اینک تنها کمی بیش از یک زمین را جا می‌دهد. این توفان پرآوازه از ۱۸۷۸ رو به کوچک شدن گذاشته بوده، ولی نرخ کوچک شدن آن از سال ۲۰۱۲ افزایش یافته و به گزارش‌هایی درین باره انجامیده که شاید این توفان دارد به پایان زندگی‌اش نزدیک می‌شود.
 |
افزون بر این، عکس‌هایی که فضاپیمای جونو اوایل سال ۲۰۱۹ از مشتری گرفت نشان می‌داد که "پوسته‌های" سرخ‌رنگی به بزرگی ۱۰۰ هزار کیلومتر دارند از لکه‌ی سرخ بزرگ جدا می‌شوند. [خوانده بودید: * بزرگترین توفان منظومه خورشیدی دارد رشته رشته می‌شود! ]
ولی به گفته‌ی فیلیپ مارکوس از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، این پوسته‌اندازی در حقیقت نشانه‌ی فروپاشی و مرگ این توفان نیست.
برداشت‌ها از روند کوچک شدن لکه‌ی سرخ بزرگ بر پایه‌ی عکس‌هایی انجام شده که از ابرهای این توفان دیده می‌شود. ولی در واقع این تنها ابرها هستند که دارند کوچک می‌شوند. خود توفان زیر این ابرهاست و آنها روی تاوه‌ی چرخان مرکزی جای دارند. مارکوس می‌گوید اگرچه شاید این ابرها اثری روی توفان بگذارند، ولی نقش کلیدی در فعالیت آن ندارند.
وی و همکارانش به کمک مدل‌های رایانه‌ای پی بردند که پوسته پوسته شدن‌هایی که جونو دیده در حقیقت اثرهای یک رویداد کمیاب است: چرخندهایی که در جو مشتری رایجند با توده‌های ابری که داشته‌اند از کنار جی‌آراس می‌گذشته و هنوز به درون آن کشیده نشده بوده‌اند برخورد کرده بودند. این برخورد باعث "شکسته شدن" ابرها شده؛ دلیل سرخ بودنشان هم اینسست که بالای توفان و در معرض تابش پرتوی فرابنفش خورشیدند. این باعث چنین برداشتی می‌شود که گویا بخش‌هایی از لکه‌ی سرخ بزرگ دارند از آن جدا می‌شوند.
مارکوس می‌گوید از این که شبیه‌سازی این روند چقدر آسان بوده شگفت‌زده شده است.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
Great Red Spot - Earth - Juno - Philip Marcus - University of California - Berkeley - vortex - UV
منبع: نیوساینتیست
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
