دریافت امواج گرانشی اسرارآمیزی که می‌تواند نشانگر گونه تازه‌ای از سیاهچاله‌ها باشد

* مجموعه‌ای از امواج گرانشی شگفت‌انگیز از جرمی اسرارآمیز به درون کیهان فرستاده شده. این جرم می‌تواند کوچک‌ترین سیاهچاله‌ی شناخته شده و یا بزرگ‌ترین ستاره‌ی نوترونیِ شناخته شده باشد.

امواج گرانشی موج‌هایی در بافت فضازمانند که در اثر حرکت اجرام بزرگ و سنگین پدید می‌آیند. رصدخانه‌ی تداخل‌سنج لیزری امواج گرانشی (لایگو) در چند سال گذشته چندین بار این امواج را که از برخورد جفت‌های سیاهچاله‌ای پدید آمده بودند و همچنین یک نمونه که از برخورد دو ستاره‌ی نوترونی پدید آمده بود را آشکار کرده.

اکنون این گروه یک برخوردِ به راستی اسرارآمیز را یافته‌اند. یکی از آشکارسازهای لایگو در لوییزیانا نشانه‌های برخورد دو جرم را دیده، ولی یکی از این اجرام ناشناخته است و هیچ کس به درستی نمی‌داند چیست. این را کاترینا خاتزیوانو، یکی از دانشمندان گروه لایگو در نشست جامعه‌ی اخترشناسی آمریکا که روز ۶ ژانویه در هاوایی برگزار شد بیان داشت.

این رویداد در ۲۵ آوریل ۲۰۱۹ ردیابی شده بود. یکی از این دو قطعا یک ستاره‌ی نوترونی با جرمی میان ۱.۱ و ۱.۷ جرم خورشید است. به گفته‌ی نلون کریستین‌سن، عضو گروه لایگو، اگرچه جرم دیگر هم می‌تواند ستاره‌ی نوترونی باشد ولی ماه‌ها بررسی و پژوهش نتوانسته آن را ثابت کند

جرم آن می‌تواند ۲.۵ برابر خورشید باشد، یعنی به اندازه‌ی کافی پرجرم برای آن که یک سیاهچاله باشد.

کریستین‌سن می‌گوید: «ما تاکنون یک ستاره‌ی نوترونی با چنین جرم بالایی ندیده‌ایم، پرسش اینست که آیا این واقعا یک ستاره‌ی نوترونی است؟ اگر باشد، پس یک ستاره‌ی نوترونی با جرم واقعا شگفت‌انگیر و نامعمول را دیده‌ایم، ولی اگر یک سیاهچاله باشد، سیاهچاله‌ای واقعا کم‌جرم خواهد بود.»

با این که پنداشتِ چنین سیاهچاله‌ی کم‌جرمی پذیرفتنی (قابل پذیرش) است، ولی سبک‌ترین نمونه‌ای که تاکنون یافته شده ۳.۳ برابر جرم خورشید را داشته. اگر این یکی کوچک‌ترین سیاهچاله‌ی یافته شده تا به امروز نباشد و در واقع یک ستاره‌ی نوترونی باشد، باز هم جرمی نامعمول خواهد بود زیرا روشن نیست که چگونه یک ستاره‌ی نوترونی با داشتن همدم نزدیک می‌تواند این اندازه پرجرم باشد.

خاتزیوانو در نشست خبری گفت: «این به روشنی پرجرم‌تر از هر جفت ستاره‌ی نوترونی دیگری‌ست که تاکنون دیده‌ایم. بودن چنین سامانه‌ای شناخت کنونی ما را درباره‌ی این که این سامانه‌ها چگونه دوتایی می‌شوند و با ادغام با هم، امواج گرانشی پدید می‌آورند به چالش می‌کشد.»

خاتزیوانو می‌افزاید ما باید به این گونه کشف‌های شگفت‌آور عادت کنیم: «ما اکنون داریم هفته‌ای یک نمونه‌ی رویداد امواج گرانشی دریافت می‌کنیم، و این خیلی است. با داشتن رویدادهای پرشمار، خواه ناخواه هر لحظه با چیزهای شگفت‌انگیز هم روبرو می‌شویم.»

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

gravitational wave - black hole - neutron star - Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory - LIGO - Katerina Chatziioannou - American Astronomical Society - Hawaii - Louisiana - sun - Nelson Christensen -

منبع: نیوساینتیست

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان