نشانه‌هایی از آتشفشان‌های تازه در ناهید
* بر پایه‌ی پژوهشی تازه، سیاره‌ی ناهید احتمالا آتشفشان‌هایی فعال دارد که در همین چند سال گذشته هم فوران‌هایی داشته‌اند.
به جز زمین، تنها جایی که می‌دانیم فعالیت‌های آتشفشانی و برون‌ریزی گدازه دارد آیو، ماه سیاره‌ی مشتری است. سیاره‌ی بهرام (مریخ) و ماه خودمان روزگاری آتشفشان‌های فعال داشتند، ولی این فعالیت‌ها دیرزمانیست که در آنها خاموش شده.
 |
| برداشت هنری از آتشفشان‌های ناهید. بر پایه‌ی پژوهشی تازه، ناهید احتمالا در سال‌های نزدیک فعالیت آتشفشانی و برون‌ریزی گدازه داشته |
ولی نشانه‌هایی دیده شده که می‌توانند اشاره به فعالیت‌های آتشفشانی تازه در ناهید داشته باشند، از جمله رد گازهای گوگردی در جو آن. افزون بر این، یک دهه پیش، بررسی داده‌های کاوشگر ونوس اکسپرس سازمان فضایی اروپا نشان داده بود که برخی از جریان‌های گدازه‌ای ناهید کمتر از ۲.۵ میلیون سال، و حتی چه بسا کمتر از ۲۵۰ هزار سال سن دارند.
پژوهشگران در سال ۲۰۱۰ پرتوهای فروسرخ-نزدیکی با شدتی نامعمول را در چندین نقطه‌ی ناهید شناسایی کردند. مناطقی از سطح که کهن و قدیمی هستند انتظار می‌رود چون مدت‌ها در معرض هوای داغ و خورنده‌ی ناهید بوده‌اند میزان کمتری از زاین تابش را داشته باشند، بنابراین این مناطقی از تابشِ بیشتر که دیده شده نشان‌دهنده‌ی جریان‌های گدازه‌ایِ تازه هستند.
با این وجود، سن دقیق این جریان‌های گدازه همچنان نامشخص است، زیرا هنوز چیزهای بسیاری را درباره‌ی سرعت دگرگونی سنگ‌های آتشفشانی در واکنش به هوای خشن ناهید و این که چنین دگرگونی‌هایی چه تاثیری بر تابش نور دیدنی (مریی) تا فروسرخ-نزدیک می‌گذارند نمی‌دانیم.
شکار آتشفشان‌ها در ناهید
دانشمندان برای این که ببینند آیا جریان‌های گدازه‌ای دیده شده در ناهید تازه هستند یا نه، آزمایش‌هایی را با بلور الیوین، یک کانی سبز که در سنگ‌های آتشفشانی رایج است انجام دادند. تمرکز آنها بر بر چگونگی دگرگونی این بلورها در شرایطی تقریبا همسان با شرایط سطح ناهید بود.
آنها بلور الیوین را در هوای معمولی زمین، به مدت یک ماه در کوره‌ای تا دمای ۹۰۰ درجه‌ی سانتیگراد گرما دادند. در درازنای چند روز، الیوین با لایه‌ای که به طور عمده از کانی سرخ-سیاه هماتیت بود پوشیده شد، که به نوبه‌ی خود باعث شد دیدن برخی ویژگی‌های خاص الیوین دشوارتر شود.
کاوشگر اروپایی ونوس اکسپرس که از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ در مدار ناهید بود به ظاهر توانسته بود نشانه‌های الیوین را حتی از مدارش ببیند، پس این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که این الیوین‌ها [که ونوس اکسپرس دیده] باید از فوران‌های آتشفشانی تازه‌ای ناشی شده باشند، وگرنه واکنش‌های شیمیایی با هوای ناهید تاکنون آنها را پنهان کرده بود.
جاستین فیلیبرتو، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش از بنیاد ماه و سیاره‌ای در هیوستون می گوید: «این نخستین بارست که فعالیت آتشفشانی احتمالی در سیاره‌ای دیگر را می‌بینیم.»
دانشمندان اکنون دارند پژوهش خود در این زمینه را با پختن کانی‌های آتشفشانی دیگر، در شرایطی همسان‌تر با هوای ناهید ادامه می‌دهند، یعنی در هوایی پر از دی‌اکسید کربن و گوگرد. فیلیبرتو می‌گوید: «نتایج آزمایش با اینها هم بسیار همانند آزمایش با الیوین بوده.»
این دانشمندان جزییات یافته‌های خود را در شماره‌ی ۳ ژانویه‌ی نشریه‌ی ساینس اَدوَنسِز منتشر کردند.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
Venus - volcano - Earth - Jupiter - moon - Io - Mars - sulfurous - European Space Agency - Venus Express - lava - infrared - volcanic rock - olivin - hematite - volcanism - planet - Justin Filiberto - Universities Space Research Association - Lunar and Planetary Institute - Houston - carbon dioxide - sulfur - Science Advances
منبع: Space.com
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر