بزرگی ستاره ابط‌الجوزا چقدر است؟

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

چنان چه چند شب پیش نوشتیم، ستاره‌ی ابط‌الجوزا (شبان‌شانه، آلفای شکارچی) به دلایلی ناشناخته دارد کم‌نور می‌شود. ابط‌الجوزا که یکی از درخشان‌ترین و آشناترین ستارگان آسمان شب است اکنون تنها نصف درخششی که تا همین پنج ماه پیش داشت را دارد.

تغییرات درخشش برای این ابرغول که متغیر بودنش پدیده‌ای شناخته شده است رفتاری معمولی است ولی این کاهش نورِ تازه به بحث و گفتگوهایی درباره‌ی مدت زمانی که به ابرنواختر شدن این ستاره مانده در میان اخترشناسان دامن زده است. [در این باره کامل‌تر بخوانید: * اخترشناسان مبهوت از رفتار نامعمول ابطالجوزا- آیا این ستاره دارد ابرنواختر می‌شود؟]

ابط‌الجوزا که به رنگ سرخش شناخته شده است یکی از بسیار کم‌شمار ستارگانی‌ست که تلسکوپ‌های پیشرفته توانسته‌اند چیزی بیشتر از یک نقطه‌ی روشن را از آن ببینند، هر چند که به سختی.

در این نقاشی، نمایی را که ابط‌الجوزا از نزدیک می‌تواند داشته باشد می‌بینیم، با مقایسه‌ی ابعاد آن با سامانه‌ی خورشیدی.

گمان می‌رود ابط‌الجوزا یک سطح پیچیده و پرآشوب داشته باشد که پیاپی شراره‌هایی سهمگین و غول‌آسا از آن بیرون می‌زند. اگر آن را در جای خورشید بگذارید (کاری که پیشنهادش نمی‌کنیم!)، سطحش به نزدیک مدار سیاره‌ی مشتری می‌رسد و حباب‌های گازی که از آن بیرون می‌زنند از مدار نپتون هم فراتر می‌روند.

تصویر آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) از ستاره‌ی ابرغول شبان‌شانه (ابط‌الجوزا)
درباره‌ی این تصویر اینجا بخوانید: * تصویر تازه و شگفت‌انگیز یک ابرغول

ابط‌الجوزا حدود ۷۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، بنابراین ابرنواختری که در پایان زندگی‌اش رخ خواهد داد نمی‌تواند به زندگی زمینی آسیبی وارد کند، ولی درخشش آن می‌تواند به پای روشنی مهتاب برسد و حتی تا چند ماه در روشنی روز هم دیده شود.

اخترشناسان -هم آماتور و هم حرفه‌ای- با آغاز این دهه‌ی تازه به دیده‌بانی ابط‌الجوزا ادامه خواهند داد.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

Betelgeuse - star - variable supergiant - supernova - flare - Sun - Jupiter - Neptune - full Moon

منبع: apod.nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان