آیا راز ابطالجوزا به زودی آشکار خواهد شد؟
وضعیت ابطالجوزا- بروزرسانی
چند ماهست که اخترشناسان چشم از ابطالجوزا (شبان‌شانه) برنداشته‌اند، ستاره‌ی سرخ درخشانی که بر شانه‌ی شکارچی آسمان نشسته. چیزی که توجه آنها را جلب کرده اینست که این ستاره دیگر درخشان نیست و درخشندگی‌اش به شدت افت کرده- شاید نشانه‌ای از این که دیگر چیزی به ابرنواختر شدنش نمانده است. [اینجا خوانده بودید: * اخترشناسان مبهوت از رفتار نامعمول ابطالجوزا- آیا این ستاره دارد ابرنواختر می‌شود؟]
ادوارد گینن از دانشگاه ویلانووا می‌گوید: «تازه‌ترین اندازه‌گیری‌ها بزرگای (قدرِ) دیداریِ ابطالجوزا را حدود ۱.۶۶+ نشان می‌دهند، کمترین اندازه‌ای که در ۲۵ سال شیدسنجیِ (فوتومتریِ) ما داشته.»
ابطالجوزا یک ستاره‌ی ابرغولِ سرخ بسیار پیر و تکامل‌یافته است- رده‌ای از ستارگان که هر لحظه ممکن است برُمبند و منفجر شوند [اینجا بخوانید: * سرنوشت ابطالجوزا چه خواهد شد؟].
در حقیقت کاهش نور ابطالجوزا را می‌توان این گونه توضیح داد که ناگهان در خود فشرده شده و به ۹۲% شعاع پیشین رسیده است. ولی این تنها احتمال نیست. این کاهش نور می‌تواند به دلیل یک لکه‌ی ستاره‌ایِ غول‌پیکر باشد- یا شاید هم ابری از غبار ستاره‌ای که از لایه‌های سرد بیرونیِ خودش بیرون زده آن در بر گرفته و از نورش کاسته است- شاید هم چیزی به کلی متفاوت. هیچ کس نمی‌داند.
پاسخ‌ها شاید در ۲۱ فوریه داده شوند. اخترشناسان از دیرباز می‌دانستند که ابطالجوزا یک ستاره‌ی متغیر است. این ستاره تپش‌هایی با دوره‌های گوناگون دارد که در این "تبدیل فوریه" از منحنی نور آن نشان داده شده:
| یک بررسی دوره‌ای ۲۳ ساله (۱۹۹۵ تا ۲۰۱۸) از شیدسنجی ابطالجوزا |
گینن و همکارش، ریچارد واساتونیک در یک تلگرام اخترشناختی تازه نوشتند: «این یک دوره‌ی برجسته (احتمالا تپشِ) ۴۳۰ روزه را نشان می‌دهد. [بر پایه‌ی این نتیجه]، انتظار می‌رود درخشش این ستاره در ۲۱ فوریه‌ی ۲۰۲۰ (با خطای ۷+/- روز) به کمینه برسد.»
اگر ابطالجوزا از ۲۱ فوریه دوباره روشن شود، کل ماجرا می‌تواند یک تپشِ ژرف‌تر از میانگین بوده باشد، و چه بسا برنامه‌ی دیدبانی برای ابرنواختر شدن پایان یابد. ولی به نوشته‌ی گینن: «حتی اگر دوره‌ی ۴۳۰ روزه درست هم باشد، به معنای یک کمینه با بزرگای حدود ۰.۹ خواهد بود- بسیار روشن‌تر از ۱.۶ کنونی. پس چیزی بسیار نامعمول در جریان است.»
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
Betelgeuse - star - Orion - supernova - magnitude - photometry - Edward Guinan - Villanova University - red supergiant - starspot - variable star - Fourier analysis - Richard Wasatonic - pulsation
منبع: spaceweather
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر