سیاره‌ای که دارد از ستاره‌اش موج رادیویی تولید می‌کند

* امواج رادیویی که از یک ستاره‌ی کوتوله‌ی سرخ گسیلیده می‌شود سرچشمه‌ای شگفت‌انگیز و نامعمول دارد: سیاره‌ای در مدار این ستاره.

اخترشناسان با بهره از تلسکوپ رادیویی "آرایه‌ی کم‌بسامد" در هلند پی برده‌اند ستاره‌ی کوتوله‌ی سرخ جی‌جی ۱۱۵۱ که با فاصله‌ی ۲۶ سال نوری از زمین در صورتفلکی خرس بزرگ دیده می‌ششودسیگنال‌های رادیوییِ نوسان‌کننده‌ای می‌گسیلد که سازگار با این هستند که سیاره‌ای تقریبا هم‌اندازه‌ی زمین در مدار این ستاره باشد و هر چند روز یک بار به گرد آن بچرخد.

سیاره‌ای در چنبن فاصله‌ای از ستاره می‌تواند در منطقه‌ی زیست‌پذیر آن باشد، منطقه‌ای که در آن دما در اندازه‌ایست که آب مایع می‌تواند روی سطح سیاره روان باشد. گفتنی‌ست جی‌جی ۱۱۵۱ با فاصله‌ی ۲۶ سال نوری از زمین در صورت فلکی خرس بزرگ دیده می‌شود.

خوب دلیل این امواج رادیوییِ ستاره چیست؟

دلیلش اینست که سیاره‌ رفتاری مانند یک دینام الکترکی دارد. نیروی (شدتِ) این موج‌ها نشان می‌دهد نیروی الکتریکیِ شایان توجهی میان ستاره و سیاره جریان دارد که گرمای اضافه‌ای برای جو سیاره فراهم می‌کند. این حتی می‌تواند جو سیاره را بجوشاند و به فضا بفرستد، تا جایی که سیاره به دنیایی زیست‌ناپذیر تبدیل شود.

این امواج رادیویی دربردارنده‌ی نشانه‌های بارز شفق‌هایی‌ست که در اثر برهم کنشی میان یک ستاره و سیاره‌اش پدید می‌‌آیند. گسیلش رادیویی از یک برهم‌کنش ستاره-سیاره بیش از سی سالست که پیش‌بینی شده ولی این نخستین بارست که اخترشناسان توانسته‌اند نشانه‌های آن را ببینند.

هریش ویدانتام از بنیاد رادیواخترشناسی هلند و رهبر این پژوهش می‌گوید بی‌قطعیتی چشمگیری درباره‌ی بزرگی و جرم این سیاره هست، بنابراین سخت است که بگوییم چه چیزی دارد برای جو آن رخ می‌دهد. ولی ویدانتام فکر می‌کند این می‌تواند روشی نویدبخش برای یافتن فراسیاره‌ها (سیاره‌های فراخورشیدی) در آینده باشد.

ویدانتام می گوید: «این نخستین گام یک کودک است. اکنون دیگر می‌دانیم چنین مسیری وجود دارد و می‌دانیم چگونه آن را بپیماییم.»

گام بعدی یافتن خود این سیاره از راه کشش گرانشی آن بر ستاره است، که باید باعث شود ستاره اندکی وول بخورد. این به برآوردهای بهتری برای جرم و مدار سیاره خواهد انجامید و به پژوهشگران اجازه خواهد داد تا به شرایط جَو آن پی ببرند.

این پژوهشگران همچنین دارند برای یافتن سیاره‌های دیگر داده‌های رادیویی ستارگانِ دیگر را هم می‌کاوند. در روش‌های دیگرِ جستجو سیاره‌های پرشماری پیرامون کوتوله‌های سرخ یافته شده، و این ستارگان [کوتوله‌های سرخ] به طور کلی میدان‌های مغناطیسی نیرومندی هم دارند.

هانا ویکفورد، دانشمند فراسیاره‌شناس در دانشگاه بریستول بریتانیا می‌گوید این پژوهش تازه می‌تواند مهم باشد: «این یک پژوهش فریبنده است و اگر تایید شود پیامدهای ژرفی روی شناخت از فراسیاره‌ها می‌گذارد.»

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده است.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

radio wave - red dwarf - sun - planet - aurora - Low Frequency Array - Netherlands - GJ1151 - Earth - habitable zone - electric dynamo - Harish Vedantham - Netherlands Institute for Radio Astronomy - exoplanet - magnetic field - Hannah Wakeford - University of Bristol - UK - Nature Astronomy

منبع: نیوساینتیست

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان