ستاره‌ای که با مرگ همدمش آواره شد
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
ستاره‌ی گریزانِ "زتا مارافسای" (ستاره‌ی زتا از صورت فلکی مارافسای یا حوا) همچون یک کشتی که به سختی دریای کیهانی را در می نوردد، یک موج کمانی (شوک کمانی) میان‌ستاره‌ای پدید آورده که در این تصویر خیره‌کننده‌ی فروسرخ دیده می‌شود.
در این تصویرِ رنگ زیف (کاذب)، ستاره‌ی آبی‌فام زتا مارافسای که تقریبا ۲۰ بار پرجرم‌تر از خورشید ماست نزدیک میانه‌ی تصویر دیده می‌شود و دارد با سرعت ۲۴ کیلومتر در "ثانیه" به سمت چپ تصویر پیش می‌رود.
بادهای نیرومند این ستاره که پیش رویَش از آن می‌وَزند، باعث فشرده و گرم شدن مواد غباری میان‌ستاره‌ای شده و یک جبهه‌ی شوک کمانی (bow shock) در برابرش پدید آورده‌اند.
ولی دلیل حرکت این ستاره چیست؟
ستاره‌ی زتا مارافسای به احتمال بسیار زمانی عضوی از یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی با همدمی سنگین‌تر از خود بوده. ستاره‌ی همدم به خاطر همین جرم بیشترش، عمری کوتاه‌تر داشته و سرانجام زندگی‌اش با یک ابرنواختر از گونه‌ی II (رُمبش هسته‌ای) به پایان رسیده بوده. با انفجار فاجعه‌بار ستاره‌ی همدم، ستاره‌ی زتا مارافسای نیز به بیرون از سامانه پرتاب شد.
این ستاره که در حدود ۴۶۰ سال نوری از ما فاصله دارد، ۶۵ هزار بار درخشان‌تر از خورشید است و اگر پیرامونش را گرد و غبار تیره و کدر فرا نگرفته بود می‌توانست یکی از تابناک‌ترین ستارگان آسمان ما باشد.
این تصویر توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا گرفته شده و پهنه‌ای به اندازه‌ی حدود ۱.۵ درجه را در بر دارد که در فاصله‌ی برآورد شده‌ی زتا مارافسای، ۱۲ سال نوری را می‌پوشاند.
ناسا هفته‌ی گذشته این تلسکوپ را وارد حالت امن (safe mode) کرد و به ماموریت ۱۶ ساله‌ی پیروزمند آن در بررسی کیهان پایان داد.[حالت امن برای فضاپیماها به عملیاتی گفته می‌شود که در آن همه‌ی سامانه‌های غیرضروریِ فضاپیما خاموش می‌شوند و تنها کارکردهای بنیادینی مانند مدیریت گرمایی، دریافت رادیویی، و تنظیم حالت آن فعال می‌مانند. (ویکیپدیا)]
-------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
Zeta Oph - runaway star - Zeta Ophiuchi - bow wave - bow shock- false-color - Sun - stellar wind - shock front - binary star system - supernova - NASA - Spitzer Space Telescope - safe mode
منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر