بمباران سیارک ربوگو سن آن را آشکار کرد

بمباران یک سیارک آگاهی‌هایی درباره‌ی سنش به ما داد. در ماه آوریل، فضاپیمای ژاپنی هایابوسا۲ یک پرتابه‌ی مسی را به سیارک ریوگو کوباند و اکنون نخستین داده‌ها از دهانه‌ای که از آن به جا مانده به دست ما رسیده است.

هدف اصلی این آزمایش گردآوری نمونه‌های دست‌نخورده از مواد زیر سطح سیارک بود. ماساهیکو آراکاوا از دانشگاه کوبه در ژاپن و همکارانش عکس‌های این برخورد را برای بررسی فرآیند پیدایش این دهانه وارسی کردند.

هنگامی که این پرتابه‌ی ۲ کیلوگرمی به ریوگو خورد شن و ماسه و سنگ‌هایی را از نقطه‌ی برخورد به فضا پرتاب کرد و حتی یک تخته‌سنگ ۵ متری را جابجا کرد. دهانه‌ای که در این فرآیند پدید آمد حدود ۱۴.۵ متر پهنا و ۲.۳ متر ژرفا داشت.

آراکاوا می‌گوید: «این نخستین بارست که فرآیند شکل‌گیری یک دهانه‌ی برخوردی را در یک محیط ریزگرانش می‌بینیم.» بیشتر شناخت ما از چگونگی پیدایش دهانه‌ها از تجربه‌های آزمایشگاهی همین جا روی زمین به دست آمده.»

اهمیت این موضوع در اینست که ما برای برآورد سن یک سیارک از شمار (تعداد) و اندازه‌ی دهانه‌های روی آن بهره می‌گیریم. پژوهش‌های پیشین روی ریوگو نشان می‌داد که یا حدود ۹ میلیون سال سن دارد یا حدود ۱۶۰ میلیون سال، بسته به بزرگی دهانه‌های آن که با سختی و استحکام سطحش محدود می‌شود.

پژوهشگران با مشاهده‌ی فرآیند شکل‌گیری این دهانه‌ی تازه دریافتند که ریوگو زیرِ سطحِ پر از سنگش چندان سخت و محکم نیست. بیشتر مانند ماسه است تا سنگ. آنها می‌گویند این تایید می‌کند که ریوگو تنها حدود ۹ میلیون سال سن دارد.

سیارک‌هایی مانند ریوگو زمانی ساخته می‌شوند که اجرام بزرگ‌تر خُرد می‌شوند و آوارهای پدید آمده از آنها با هم توده‌های سستی به نام "توده خرده‌سنگ" می‌سازند [در حقیقت ویژگی‌های دیده شده در زیر سطح ریوگو نشان می‌دهد که این سیارک از توده شدنِ آوارهای جرمی که ۱۰ میلیون سال پیش خرد شده بوده پدید آمده است].

به طور معمول خرده‌های آواریِ فراوانی از چنین خُرد شدنی به جا می‌ماند و با هم چیزی را می‌سازند که ستاره‌شناسان به نام خانواده‌ای از اجرام می‌شناسند، اجرامی که همگی از یک جرم مادری ریشه گرفته‌اند.

آراکاوا می‌گوید: «شاید در آینده این خانواده را در کمربند سیارک‌ها شناسایی کنیم.» این می‌تواند ساده‌تر از آن باشد که انتظار داریم زیرا جرم مادری در زمانی به نسبت نزدیک شکسته شده بوده، و بنابراین تکه‌هایش باید هنوز نزدیک هم باشند.

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی ساینس منتشر شده.

-------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه نامه:

asteroid - Japanese - Hayabusa 2 - Ryugu - crater - Masahiko Arakawa - Kobe University - microgravity - Earth - rubble pile - Science

منبع: نیوساینتیست

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان