تازه‌هایی درباره ماده تاریک
* دانشمندان یک ذره‌ی زیر-اتمی را شناسایی کرده‌اند که می‌توانسته "ماده‌ی تاریک" را در کیهان، در هنگامه‌ی مهبانگ پدید آورده باشد.
احتمالا تا ۸۰ درصد کیهان را ماده‌ی تاریک تشکیل داده ولی با وجود چندین دهه بررسی و پژوهش، ریشه‌ی فیزیکی آن همچنان رازآلود و ناشناخته مانده است. این ماده به طور مستقیم دیده نمی‌شود ولی دانشمندان از گرانشی که بر ماده‌ی دیدارپذیر -مانند ستارگان و سیاره‌ها- وارد می‌کند به وجودش پی می‌برند. ماده‌ی تاریک از ذراتی ساخته شده که نور را نه درمی‌آشامند (جذب می‌کنند)، نه بازمی‌تابانند، و نه می‌گسیلند.
 |
| نقشه‌ی ماده‌ی تاریک در شش خوشه‌ی کهکشانیِ برخوردی |
اکنون، فیزیکدانانِ هسته‌ای از دانشگاه یورک نامزد تازه‌ای را برای این ماده‌ی اسرارآمیز معرفی کرده‌اند- یک ذره که به تازگی آن را یافته‌اند به نام "هگزاکوارک دی-ستاره" (d-star hexaquark).
این ذره از شش کوارک تشکیل شده- کوارک‌ها ذرات بنیادینی هستند که به طور معمول در ترکیب‌های سه‌تایی پروتون‌ها و نوترون‌ها را می‌سازند. نکته‌ی مهم اینست که شش کوارک در یک دی-ستاره به یک ذره‌ی بوزون می‌انجامد. این بدین معناست که اگر چندین دی-ستاره وجود داشته باشد، می‌توانند به راه‌هایی بسیار متفاوت با هم ترکیب شده و پروتون و نوترون بسازند.
به باور گروه پژوهشی دانشگاه یورک، در زمان اندکی پس از مهبانگ، همچنان که کیهان خنک می‌شد و گسترش می‌یافت شمار بسیاری هگزاکوارک‌های دی‌ستاره می‌توانسته‌اند با هم دسته شده و حالت پنجم ماده را پدید آورده باشند: چگالش بوز-اینشتین.
دکتر میخاییل باشکانوف و پرفسور دنیل واتز از بخش فیزیک دانشگاه یورک به تازگی نخستین ارزیابی از بودپذیری (زیست‌پذیری) این نامزد تازه‌ی ماده‌ی تاریک را منتشر کردند.
پرفسور واتز می‌گوید: «ریشه‌ی ماده‌ی تاریک کیهان یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌ها در جهان دانش است و پرسشی‌ست که -تاکنون- بی‌پاسخ مانده. نخستین محاسبه‌های ما نشان می‌دهند که چگالش‌های این دی-ستاره‌ها می‌تواند یک نامزد پذیرفتنی تازه برای ماده‌ی تاریک باشند. این نتیجه‌ی تازه به ویژه از این رو هیجان‌انگیزست که نیازی به هیچ مفهوم تازه‌ای در فیزیک ندارد.»
دکتر باشکانوف که یکی از نویسندگان این پژوهش است نیز می‌گوید: «گام بعدی برای تعیین این نامزدِ تازه‌ی ماده‌ی تاریک، به دست آوردنِ شناخت بهتر از چگونگی برهمکنش دی-ستاره‌ها است - این که کی همدیگر را پس میزنند (دفع می‌کنند) و کی همدیگر را درمی‌کشند (جذب می‌کنند).
«ما داریم سنجش‌های تازه‌ای را پیش می‌بریم تا دی-ستاره‌ها را درون یک هسته‌ی اتم پدید بیاوریم و ببینیم آیا ویژگی‌های آنها با زمانی که در فضای آزادند تفاوت دارد یا نه.»
گزارش این دانشمندان در Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics منتشر شده.
-------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
sub-atomic particle - dark matte - Big Bang - gravity - star - planet - University of York - d-star hexaquark - quark - proton - neutron - boson - Bose-Einstein condensate - Dr MIkhail Bashkanov - Professor Daniel Watts - Department of Physics - atomic nucleus
منبع: sciencedaily
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر