سیاهچاله‌ای در همسایگی ما

برداشت هنری از سامانه‌ی سه‌تایی اچ‌آر ۶۸۱۹ که یکی از اعضایش یک سیاهچاله است. این تصویر در انداز‌ه‌ی بزرگ‌تر

در همسایگی‌مان سیاهچاله‌ای وجود دارد. اخترشناسان نزدیک‌ترین سیاچاله‌ای که تاکنون یافته شده را تنها در فاصله‌ی ۱۰۰۰ سال نوری زمین یافته‌اند، به اندازه‌ای نزدیک که می‌توانیم ستارگانی که با آن هستند را بدون تلسکوپ ببینیم.

ماریانا هیدا از رصدخانه‌ی جنوبی اروپا در آلمان، به همراه همکارانش این سیاهچاله را از روی شانس محض پیدا کردند. این سیاهچاله عضو یک سامانه به نام اچ‌آر ۶۸۱۹ است که دربردارنده‌ی دو ستاره است. این دانشمندان در جستجوی جفتهای ستاره‌ای بودند که یکی از آنها به اندازه‌ای سریع می‌چرخد که مواد پیکرش را از استوا به بیرون پرتاب می‌کند و گونه‌ای حلقه از پلاسمای خودش پدید می‌آورد.

آنها اچ‌آر ۶۸۱۹ را پیدا کردند که یکی ار ستارگانش چنین ویژگی‌ای دارد و عضو دیگرش یک ستاره‌ی معمولی‌ست. ولی ستاره‌ی معمولی به نظر می‌رسید دارد هر ۴۰ روز یک بار به گرد یک نقطه‌ی خالی می‌چرخد. آنها پی بردند که این نقطه‌ی خالی سیاهچاله‌ای به جرم دستکم چهار برابر خورشید است [پس یک سیاهچاله‌ی ستاره‌ای یا ستاره وار است-م] و دیده نمی‌شود زیرا فعال نیست و موادی را نمی‌بلعد.

هیدا می‌گوید: «باید شمار بسیاری از آنها در فاصله‌ی نزدیک‌تر باشند که هنوز پیدا نشده، ولی این یکی اکنون نزدیک‌ترینی‌ست که می‌شناسیم. با توجه به شمار ستارگان کهکشان راه شیری، چشمداشت اینست که حدود ۱۰۰ میلیون از این سیاهچاله‌های کوچک در کهکشان وجود داشته باشد، و ما تاکنون تنها کمتر از ۱۰۰ تای آنها را پیدا کرده‌ایم.» به گفته‌ی وی، اگر سیاهچاله‌ها در کهکشان به طور یکدست پراکنده شده باشند، پس نزدیکترینِ آنها باید در فاصله‌ی ۳۰ تا۴۰ سال نوری‌مان باشد.

این سیاهچاله نه تنها نزدیکترین سیاهچاله‌ایست که تاکنون یافته‌ایم، بلکه نخستین نمونه‌ایست که در یک سامانه ی سه‌تایی دیده شده و یکی از بسیار کم‌شمار سیاهچاله‌های غیرفعالی هم هست که یافته شده. بیشتر سیاهچاله‌ها احتمالا در عمل مانند این یکی نادیدنی‌اند، بنابراین پیدا کردن سیاهچاله‌های بیشتری از این دست می‌تواند به ما کمک کند تا به شمار دقیق سیاهچاله‌ها در کهکشان‌مان پی ببریم.

اگر ویدیو اینجا اجرا نشد میتوانید آن را در تلگرام یک ستاره در هفت آسمان ببینید

خوشبختانه این سیاهچاله به اندازه‌ کافی دور هست که نیازی به نگرانی درباره‌اش نداشته باشیم. هیدا می گوید: «هیچ خطری پیش روی زمین نیست. با توجه به این که دو ستاره آنجاست که بسیار از ما به سیاهچاله نزدیکترند ولی به سویش کشیده نمی‌شوند، پس ما هم به سویش کشیده نخواهیم شد.»

ولی اگر می‌خواهید حواستان به آن باشد و آن را زیر نظر داشته باشید، می‌توانید سامانه‌اش را در آسمان نیمکره‌ی جنوبی، در صورت فلکی تلسکوپ ببینید.

پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نشریه‌ی آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر شده.

-------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه نامه:
black hole - Earth - star - Marianne Heida - European Southern Observatory - Germany - triple system - HR 6819 - equator - plasma - sun - Milky Way galaxy - southern hemisphere - constellation Telescopium - Astronomy & Astrophysics

منبع: نیوساینتیست
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان