ما وجودمان را مدیون یک کهکشان کوچکیم!

یک کهکشان کوچک به نام "کمان" میلیاردها سالست که دارد کهکشان راه شیری را دگرگون می‌کند. این کهکشان هر بار که از نزدیک راه شیری گذشته فوران‌های آتشینی از ستاره‌زایی در آن به پا می‌کرده که شاید خورشید ما هم دستاورد یکی از همین فوران‌ها بوده باشد.

توماس روئیز-لارا از بنیاد اخترفیزیک جزایر قناری اسپانیا به همراه همکارانش به بررسی داده‌های تلسکوپ فضایی گایا پرداختند تا سن ستارگان در فضایی به شعاع ۶۵۰۰ سال نوری از سامانه‌ی خورشیدی را اندازه بگیرند.

آنها سه دوره‌ی افزایش ستاره‌زایی را یافتند، که به ترتیب حدود ۵.۷، ۱.۹، و ۱ میلیارد سال پیش رخ داده بودند، و همچنین نشانه‌هایی از یک دوره ستاره‌زایی دیگر در ۷۰ میلیون سال گذشته که به نظر می‌رسد هنوز هم جریان دارد. زمان‌بندی این دوره‌ها با زمان‌هایی که در شبیه‌سازی‌ها برای گذشتنِ کهکشان کوتوله‌ی کمان از فاصله‌ی ۲۶۰۰۰ سال نوری راه شیری می‌بینیم همخوانی دارد. این کهکشان ماهواره‌ی راه شیری است.

روئیز-لارا می‌گوید: «کهکشان راه شیری پایدار و به نسبت آرام است، و سپس کهکشان کمان می‌گذرد و انگار سنگی به درون دریاچه افتاده باشد موج‌هایی در چگالی کهکشانمان پدید می‌آید، به گونه‌ای که برخی جاها چگال‌تر می‌شوند و فرآیند ستاره‌زایی در آنها به گونه‌ی کارآمدتری آغاز می‌شود.»

کهکشان کمان با آن که کهکشانِ به نسبت کوچکی‌ست -کمتر از یک دهم اندازه‌ی راه شیری- ولی به نظر می‌رسد اثرِ بیش از اندازه‌ای بر فرآیندهای ستاره‌زایی در اینجا داشته. حتی سامانه‌ی خورشیدی خودمان هم احتمالا وجودش را بدهکار نخستین گذرِ کهکشان کمان در حدود ۵.۷ میلیارد سال پیش است.

روئیز-لارا می‌گوید: «شاید بدون کهکشان کمان سامانه‌ی خورشیدی‌ای در کار نبود.» وی می‌افزاید زمان‌بندی درست است و جور در می‌آید، ولی هیچ راهی برای مطمئن شدن نداریم.

با تنگ‌تر شدن مدار کهکشان کمان به گرد راه شیری به نظر می‌رسد این گذرها هم زودتر و زودتر انجام شوند. روئیز-لارا می‌گوید: «این کهکشان دارد با گذشت زمان نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود تا سرانجام با راه شیری ادغام گردد.»

گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده است.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

galaxy - Milky Way - star formation - sun - Tomás Ruiz-Lara - Astrophysics Institute of the Canary Islands - Spain - Gaia space telescope - solar system - Sagittarius dwarf galaxy - Nature Astronomy

منبع: نیوساینتیست

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان