لکه‌ای تازه روی مشتری به نام "لکه کلاید"

در این تصویرِ فضاپیمای جونوی ناسا چندین توفان را در نیمکره‌ی جنوبی مشتری می‌بینیم. برخی از این توفان‌ها، از جمله لکه‌ی سرخ بزرگ که بالا، سمت چپ چارچوب دیده می‌شود سال‌هاست که دارند در جو این سیاره می‌خروشند، ولی هنگامی که جونو این عکس را از مشتری گرفت، آن ساختارِ به نسبت کوچکِ بیضی در مرکز تصویر یک ویژگی کاملا تازه بود.

این ویژگی تازه توسط یک اخترشناس آماتور به نام کلاید فاستر از سنچوریون آفریقای جنوبی یافته شد. فاستر در اوایل بامداد ۳۱ می ۲۰۲۰ سرگرم تصویربرداری از مشتری با تلسکوپش بود که چشمش به یک لکه‌ی تازه افتاد. این لکه از پشت فیلترهایی که به طول موج‌های نورِ ویژه‌ی درآشامشِ (جذبِ) نیرومندِ گاز متان در جو مشتری حساسند روشن دیده می‌شد. این ویژگی در عکس‌هایی که اخترشناسان استرالیایی تنها چند ساعت پیش گرفته بودند دیده نمی‌شد.

در روز ۲ ژوئن ۲۰۲۰، تنها دو روز پس از رصدهای کلاید فاستر، فضاپیمای جونو ۲۷مین گذر نزدیکش را از کنار مشتری انجام داد. این فضاپیما در هر گذر تنها از نوارِ به نسبت باریکی از قله‌ی ابرهای مشتری تصویربرداری می‌کند. در روز ۲ ژوئن، اگرچه جونو درست از روی این توفان نمی‌گذشت، ولی مسیرش به اندازه‌ی کافی به آن نزدیک بود که گروه دانشمندان ماموریت جونو بتوانند کاری کنند که این فضاپیما نمایی دقیق و پرجزییات از این ویژگی تازه بگیرد. گفتنی‌ست این ویژگی به گونه‌ی غیررسمی نام "لکه‌ی کلاید" نامیده شده.

این ویژگی توده‌ای از مواد ابری است که از لایه‌های بالایی ابرهای جو مشتری بیرون زده. این بروز‌های همرفتیِ نیرومند هر از گاهی در این نوار عرضی مشتری، که به نام کمربند معتدل جنوبی شناخته می‌شود بیرون می‌زنند و پدیدار می‌شوند. جونو در ۷ فوریه‌ی ۲۰۱۸ هم چنین ساختاری را در همین عرض دیده بود.

این تصویر را شهروند-دانشمند، کوین مک‌گیل از پیوند و پردازش پنج عکسی درست کرده که جونو در گذر ۲ ژوئن از کنار مشتری، به کمک دوربین جونوکم خود گرفته بود. در زمان گرفتن این عکس‌ها، فاصله‌ی فضاپیما از قله‌ی ابرهای مشتری در عرض‌های میان ۴۸ درجه و ۶۷ درجه‌ی جنوبی، از ۴۵۰۰۰ تا ۹۵۰۰۰ کیلومتر تغییر کرده بود.

در تصویر دوم، عکسی را که فاستر گرفته بود می‌بینیم، و نمای گوشه‌ی سمت راستِ چارچوب هم مسیر تقریبیِ جونو به هنگام گذر از کنار مشتری را نشان می‌دهد که از شمال به جنوب می‌رفت.

--------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies

twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:

NASA - Juno spacecraft - Jupiter - Great Red Spot at - planet - Clyde Foster - Centurion - South Africa - filter - wavelength - methane - absorption - Australia - Clyde’s Spot - convective outbreak - latitude - South Temperate Belt - Kevin M. Gill - JunoCam

منبع: nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان