پروانه‌ای بر مزار یک ستاره

 آیا ستارگان پس از مرگشان بیشتر هنرنمایی می‌کنند؟
واقعیت اینست که ستارگان آسمان معمولا هنرمندانه‌ترین نمایش خود را با مرگشان اجرا می‌کنند. در مورد ستارگان کم‌جرمی مانند خورشید خودمان و ام۲-۹ که در این تصویر می‌بینید، ستارگان با پس زدن لایه‌های گازی بیرونی خود، از یک ستاره‌ی معمولی به یک کوتوله‌ی سفید دگردیسی می‌یابند.
در بسیاری از موارد، این گازِ پس زده شده ساختاری زیبا و چشمگیر پدید می‌آورد که به نام یک سحابی سیاره‌نما (سیاره‌ای) شناخته می‌شود و کم کم با گذشت بیش از چند هزار سال پراکنده و ناپدید می‌گردد.
سحابی ام۲-۹ یک سحابی سیاره‌نمای پروانه‌ای در فاصله‌ی ۲۱۰۰ سال نوری است و اینجا در رنگ‌های علمی (نمایشی) نشان داده شده. بال‌های این سحابی یک داستان شگفت‌انگیز ولی ناتمام را برای ما می‌گویند:
در دل این پروانه، دو ستاره وجود دارد که درون یک قرص گازی به گستردگی ۱۰ برابر مدار پلوتو به گرد هم می‌چرخند. یکی از این دو با فرارسیدن زمان مرگش، پوسته‌ی خود را پس زده و این پوسته‌ی پس‌زده شده با پاره کردن و بیرون زدن از این قرص، یک نمای دوقطبی پدید آورده است و... همین!
آگاهی ما از فرآیندهای فیزیکی که به شکل‌گیری سحابی‌های سیاره‌نما می‌انجامند اندک است و هنوز چیزهای بسیاری درباره‌ی آن ها ناشناخته مانده.
این پروانه‌ی کیهانی به چندین نام شناخته می‌شود از جمله "پروانه"، "فواره‌های دوقلو"، "بال‌های یک پروانه"، "پروانه‌ی مینکوفسکی"، و نام کمتر شاعرانه‌ی "پی‌ان ام۲-۹" یا ام۲-۹.

درباره‌اش کامل‌تر بخوانید: * سحابی زیبای "پروانه مینکوفسکی"

--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:
M2-9 - Butterfly Nebula - star - Sun - white dwarf - planetary nebula - butterfly - representative color - Pluto - bipolar

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان