یخهای باستانی زیر سطح دنبالهدار ۶۷پی از پشمک هم نرمترند!
![]() |
هنگامی که سطحنشین اروپایی "فیله" به سطح دنبالهدار ۶۷پی/چوریموف-گراسیمنکو رسید، دو بار روی آن جهید و سرانجام در نقطهی پایانی آرام گرفت. اکنون پژوهشگران جایگاه دومین جهش را پیدا کردهاند، جایی که سطح دنبالهدار [در اثر برخورد فیله] شکافته و یخهای شگفتانگیز زیرش نمایان شده است.
فیله به همراه فضاپیمای مدارگرد روزتا که سال ۲۰۰۴ راهی فضا شده و در ۲۰۱۴ به دنبالهدار ۶۷پی رسید به آنجا رفته بود. هنگامی که فیله پس از جدایی از روزتا بر سطح دنبالهدار افتاد، زوبینهایی (نیزههایی) که برای نگه داشتن آن در نقطهی فرود طراحی شده بودند کار نکردند و از همین رو سطحنشین از روی سطح به بالا جهید. جایگاه نخستین جهش و جایگاه فرود پایانی شناسایی شدند، ولی تا به امروز نمیدانستیم دومین جهش در کدام نقطه انجام شده بوده. [دربارهی این جهشها خوانده بودید: * فیله نه یک بار، بلکه سه بار با سطح دنباله دار برخورد کرده بود]
لورنس اورورک، یکی از اعضای گروه روزتای سازمان فضایی اروپا میگوید: «من فکر میکنم این که فیله جهیده بوده یکی از مثبتترین چیزهاییست که در این ماموریت رخ داده، زیرا ما برنامه داشتیم تا از سه نقطه در دنبالهدار دادههای علمی گرد آوریم.» اورورک و همکارانش جایگاه دومین جهش را از راه بررسی عکسهایی که روزتا پیش و پس از فرود فیله گرفته بود پیدا کردند.
آنها رگهای روشن روی یک جفت تخته سنگ در منطقهای که اورورک نامش را پشتهی تاج جمجمه (skull-top) گذاشته دیدند؛ این نام به این دلیل روی این منطقه گذاشته شده که در برخی از عکسها مانند یک جمجمه بود. اورورک میگوید: «[رگهی روشن] مانند جای برش یک اره برقی در یخ بود.» به نظر میرسد فیله از میان دو تخته سنگ به بالا جهیده و چهار خراش پدید آورده که یخهای باستانی زیر لایهی گرد و غبارِ سطح دنبالهدار را نمایان کردهاند.
بررسی این بریدگیها به پژوهشگران امکان داد تا سختی و استحکام یخ را اندازه گرفته و دریابند که از پشمک هم سُستتر است. اورورک میگوید: «این یخِ ۴.۵ میلیارد ساله به نرمی کفِ روی کاپوچینوی شماست، به نرمی کفهای آب دریا در ساحل، نرمتر از نرمترین برف پس از یک کولاک.»
وی میافزاید دانستن این نکته که یخهای دنبالهدار به این نرمیست میتواند به سطحنشینهای آینده کمک کند تا جاهای امنتری را برای فرود بر ۶۷پی یا هر دنبالهدار دیگری مانند آن پیدا کنند. همچنین میتواند برای شناخت چگونگی محافظت زمین در برابر هر دنیالهداری که به این سو بیاید اهمیت داشته باشد. اورورک میگوید: «نمیتوانیم تنها یک چیزی را به آن بکوبانیم و انتظار داشته باشیم که جابجا شود یا از هم بپاشد. چنین کاری مانند مشت زدن به یک ابر است.»
گزارشی در این باره در نشریهی نیچر منتشر شده است.
-------------------------------------------
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر