کوه های پوشیده از برف پلوتو در فرآیندی متفاوت با زمین پدید آمده‌اند
 |
| چپ: ناحیه‌ی کاتولو نزدیک استوای پلوتو -راست: کوه های آلپ روی زمین. دو چشم‌انداز یکسان که با فرآیندهایی بسیار متفاوت پدید آمده‌اند |
در سال ۲۰۱۵، فضاپیمای نیوهورایزنز کوه‌های دیدنیِ پوشیده از برفی را در پلوتو یافت که به گونه‌ی خیره‌کننده‌ای هماند کوه‌های زمین بودند. چنین چشم‌اندازهایی هرگز پیش از این در جایی از سامانه‌ی خورشیدی به جز زمین دیده نشده بود. ولی اگرچه در سیاره‌ی ما دمای جو با فرازا (ارتفاع) کم می‌شود، در پلوتو این دما به دلیل پرتوهای خورشیدی افزایش می‌یابد.
خوب پس این یخ‌ها از کجا می‌آیند؟
یک گروه بین‌المللی به رهبری دانشمندان مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه (سی‌ان‌آراس) به بررسی این پرداختند. آنها نخست تعیین کردند که "برف"های روی کوه‌های پلوتو در حقیقت از متان یخ‌زده تشکیل شده‌اند، گازی که ردی از این در جو پلوتو وجود دارد، درست مانند بخار آب در زمین.
سپس برای این که بفهمند چشم‌اندازی از این دست چگونه میتواند در چنین شرایط متفاوتی پدید بیاید از یک مدل آب و هوایی برای این سیاره‌ی کوتوله بهره گرفتند که نشان می‌داد جو پلوتو به دلیل پویایی (دینامیک)ِ ویژه‌اش، در فرازهای بالا سرشار از متان گازی است. در نتیجه تنها قله‌های کوه‌ها به اندازه‌ی کافی بالا هستند که به این منطقه‌ی سرشارِ جَوی، که هوایش به اندازه‌ی کافی متان برای چگالیده شدن دارد، برسند.
در ارتفاع‌های پایین‌تر، متان در جو کمتر از آنست که چگالیده شده و یخی بسازد.
این پژوهش که در نشریه‌ی نیچر کامیونیکیشنز منتشر شده میتواند این را هم توضیح دهد که چرا یخچال‌های کلفت و ضخیمِ دربردارنده‌ی متان، در هر جایی از پلوتو که دیده شده‌اند پوشیده از تیغه‌ها و ناهمواری‌های خشن هستند، بر خلاف یخچال‌های هموار زمین که از [یخِ] آب تشکیل شده‌اند.
 |
| روی زمین، برف در ارتفاع‌ها چگالیده می‌شود زیرا هوا با بالا رفتن فراخیده (منبسط) می‌شود و در نتیجه سرد می‌شود (با نرخ ۱ درجه‌ی سانتیگراد تقریبا در هر ۱۰۰ متر).روی پلوتو، اگر کوه‌ها به اندازه‌ای بلند باشند که به سطح‌های بالای جو برسند، یخ متان میتواند روی قله‌ی آنها پدید بیاید، زیرا در آن سطح‌ها جو گرم‌تر و سرشار از متان است. |
----------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
واژه‌نامه:
منبع: CNRS
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر