چشم بهرام

تلسکوپ‌ها در سرتاسر زمین بیننده‌ی سیاره‌ی بهرامند که همچنان که دارد به پادیستان (مقارنه‌ی) ۲۰۲۰ خود در ۱۳ اکتبر نزدیک‌تر می‌شود، شب به شب هم در آسمان زمین درخشان‌تر می‌شود.
در این تصویر که در ۲۲ سپتامبر گرفته شده به نظر می‌رسد خود این سیاره‌ی سرخ هم دارد به ما نگاه می‌کند.
قرص بهرام اکنون به بیشترین اندازه‌ی ظاهری‌اش برای تلسکوپ‌های زمین نزدیک شده- چیزی کمتر از ۱/۸۰م (یک هشتادمِ) قطر ظاهری ماه کامل.
در پایین قرص این سیاره کلاهک یخی قطب جنوبش را می‌بینیم که به طور فصلی کوچک و بزرگ می‌شود. بالای قرصش هم ابرهای ریزگردآلودِ شمالی خودنمایی می‌کنند.
درست زیر مرکز قرص یک ویژگی دایره‌ای تیره (با سپیداییِ کم) به نام سولیس لاکوس یا دریاچه‌ی خورشید را می‌بینیم که با منطقه‌ای به رنگ روشن در جنوب دره‌وار مارینر در بر گرفته شده و با هم نمایی مانند یک چشم را پدید آورده که به نام "چشم بهرام" آوازه یافته است [منطقه‌ی روشن به جای سفیدیِ چشم و دریاچه‌ی خورشید به جای مردمک آن].
در آغاز سده‌ی بیست میلادی، ستاره‌شناس و رصدگر پرکار بهرام، پرسیوال لوول چشم بهرام را به پیوندگاهِ کانال‌هایی خیالی ربط داد که در طرح‌هایش از سیاره‌ی سرخ کشیده بود.
اکنون با بهره از تصاویر پُروضوح پی برده‌ایم که دگرگونی‌های گسترده و آشکار در اندازه و شکلِ چشمِ بهرام دستاورد جابجایی‌های گرد و غبار توسط بادها در جو تنُک و نازک این سیاره است.

-----------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

واژه‌نامه:
planet - Earth - Mars - opposition - Red Planet - Full Moon - polar cap - albedo - Solis Lacus - Lake of the Sun - Valles Marineris - The Eye of Mars - Percival Lowell

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان