نوارهای تاریک و اسرارآمیز یک کهکشان

برخی از خیره‌کننده‌ترین چشم‌اندازهای آسمان در زمانی نزدیک به غروب پدید می‌آیند، هنگامی که نور خورشید از میان شکاف‌های ابرها بیرون می‌زند و آمیزه‌ای راه راه از نوارهای تاریک (سایه‌ی ابر) و روشن (نور خورشید که در هوا پراکنده شده) پدید می‌آورد. [این پدیده را به نام پرتوی نیمتابی یا شفقی می‌شناسیم-م]

اکنون اخترشناسان در بررسی یکی از کهکشان نزدیک به نام آی‌سی ۵۰۶۳ با پدیده‌ی وسوسه‌انگیزِ همانندی روبرو شده‌اند که در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل می‌بینید. اینجا هم دسته‌ای از نوارهای باریکِ پرتوهای روشن و سایه‌های تاریک را می‌بینیم که از مرکز بسیار درخشان و برافروخته‌ی این کهکشان فعال بیرون زده و دستکم تا ۳۶۰۰۰ سال نوری کشیده شده‌اند.

اخترشناسان با دنبال کردن رد این پرتوها به هسته‌ی کهکشان رسیده‌اند، جایی که لانه‌ی یک ابرسیاهچاله‌ی فعال است. این سیاهچاله با خوردن موادی که به درونش می‌ریزند فواره‌ی نیرومندی از نور پدید آورده که از گازهای ابر-داغ پیرامونش سرچشمه می‌گیرند.

چندین نظریه‌ی پذیرفتنی برای این نمایش نور پیشنهاد شده ولی فریبنده‌ترین نظریه اینست که این سایه‌ها از حلقه‌ای از غبار به شکل لوله، یا چنبره، که سیاهچاله را در بر گرفته بر فضا افتاده‌اند.

فاصله‌ی آی‌سی ۵۰۶۳ از زمین ۱۵۶ میلیون سال نوریست و در راستای صورت فلکی هندی (Indus)، در آسمان نیمکره‌ی جنوبی دیده می‌شود.

پرتوهای نیمتابی یا شفقی

--------------------------------------------
تلگرام، توییتر، و اینستاگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky

واژه‌نامه:
crepuscular ray - galaxy - IC 5063 - NASA - ESA - Hubble Space Telescope - core - supermassive black hole - Earth - Indus

منبع: spacetelescope
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان