کهکشانی جوان با ویژگی‌های یک کهکشان بالغ در روزگار آغازین کیهان

گازها (آبی) و غبار (سرخ) در کهکشان دوردست آلس ۰۷۳.۱ که در زمانِ تنها ۱.۲ میلیارد سالگی کیهان دیده می‌شود

اخترشناسان کهکشانی را یافته‌اند که می‌دانند جوان است ولی ویژگی‌هایی که به طور معمول تنها در کهکشان‌های پیرتر دیده می‌شود را دارد. این کشف شناخت کنونی ما از سرعت شکل‌گیری کهکشان‌ها را به چالش می‌کشد.

باور بر اینست که کهکشان‌هادر آغاز ساختارهایی بسیار آشفته از ابرهای گازهای سرد، ستارگان و غبار هستند که در فضا جابجا می‌‌شوند. آنها با برخورد و ادغام با کهکشان‌های کوچک‌تر رشد می‌کنند و می‌توانند یک ساختار قرص-گون با یک خوشه‌ی مرکزی از ستارگان که به نام "کوژ" (bulge) شناخته می‌شود پدید آورند.

این فرآیند می‌تواند چند میلیارد سال زمان ببرد، مگر آن که کهکشانی به نام "الس ۰۷۳.۱" باشید (ALESS 073.1).

فدریکو للی از رصدخانه‌ی اخترفیزیک آرچتری در ایتالیا و همکارانش با بهره از آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) تصویرهایی با واگشودِ (وضوحِ) بالا از این کهکشان که در فاصله‌ حدود ۱۲.۵ میلیارد سال نوری زمین است گرفتند. آنها با این تصویربرداری نگاهی به کیهان در زمانی که تنها حدود ۱.۲ میلیارد سال از مِهبانگ می‌گذشت انداختند.

این دانشمندان با نقشه‌برداری و مدل‌سازی از پراکندگی و حرکت گازهای سرد این کهکشان پی بردند که این کهکشان یک قرص برای خود ساخته که دارد به شیوه‌ای منظم می‌چرخد. آنها همچنین نشانه‌هایی از بازوهای مارپیچی دیدند (مانند چیزهایی که راه شیری دارد)، و این هم یکی دیگر از ویژگی‌های کهکشان‌های بالغ بود [که در این کهکشان دیده می‌شود].

حرکت گازها در کهکشان دوردستِ آلس ۰۷۳.۱. رنگ آبی نشانگر گازهایی‌ست که دارند به سوی ما می‌آیند و رنگ سرخ هم گازهایی‌ست که از ما دور می‌شوند: نشانه‌ی یک قرص چرخان

للی می‌گوید: «ما انتظار کهکشان‌هایی آشفته را در روزگار دور کیهان داشتیم. ولی از دیدن این [توده‌ی] گاز که دارد به شیوه‌ای همانند کهکشان‌های بالغ‌تر می‌چرخد شگفت‌زده شدیم.»

للی می‌گوید این چرخش قرص به معنای حضور یک کوژ مرکزی است که در تصویرها دیده نمی‌شود، و این نشان می‌دهد که کوژ‌های کهکشانی می‌توانند در بازه‌ی زمانی کوتاه‌تری از آنچه پنداشته می‌شد ساخته شوند. وی می‌گوید یک احتمال اینست که کوژها می‌توانند پیش از حضور قرص‌ها پدید بیایند، و این مغایر با نظریه‌های کیهان‌شناسیِ پیشین است.

للی می‌گوید: «پیام اصلی اینست که کهکشان‌ها می‌توانند بی‌اندازه سریع شکل بگیرند.» به گفته‌ی وی، کهکشان‌ها می‌توانند یک گامِ زودهنگامِ رشد سریع را از سر بگذرانند و سپس با آهنگ آهسته‌تری بالغ شوند. ولی او می‌افزاید با در دست داشتنِ تنها یک نمونه تصویر به سختی می‌توان در این باره حکم کلی داد، پس نمونه‌های بیشتری نیازست تا ببینیم آیا این روند برای دیگر کهکشان‌ها هم رایج است یا نه.

این دانشمندان گزارش یافته های خود را در نشریه‌ی ساینس منتشر کرده‌اند.

--------------------------------------------

تلگرام، توییتر، و اینستاگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky

واژه‌نامه:
galaxy - disc - star - bulge - ALESS 073.1 - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - Federico Lelli - Arcetri Astrophysical Observatory - Italy - big ban - spiral arm - Milky Way - Science

منبع: نیوساینتیست

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان