پرواز با بال‌های سیاره‌زایی

مانند پرنده‌ای در پرواز به نظر می‌رسد، با بال‌هایی گشوده درپهنه‌ی فضا. "اس‌یو ارابه‌ران" را می‌گوییم، ستاره‌ای بسیار جوان‌تر و پرجرم‌تر از خورشید که با یک قرص غول‌پیکرِ سیاره‌زایی (پیش سیاره‌ای) در بر گرفته شده.

این تصویر که با بهره از دستگاه اسفیر (SPHERE) در تلسکوپ بسیار بزرگ در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اِسو) گرفته شده، قرص پیرامون اس‌یو ارابه‌ران را با جزییاتی بی‌سابقه نشان می‌دهد، از جمله دنباله‌های بلندی از غبار که به آن پیوسته‌اند. خود ستاره پشت طیف‌نگارِ دستگاه اسفیر پنهان شده [همان قرص سیاه کوچک در مرکز تصویر]. تاج‌نگار ابزاری‌ست که جلوی نور ستاره‌ی مرکزی را می‌گیرد و به اخترشناسان امکان می‌دهد تا ساختارهای کم‌نورتری که پیرامون آن هستند را روشن‌تر ببینند.

این دنباله‌های غباری موادی هستند که از سحابی فراگیر پیرامون به درون قرص جریان پیدا کرده. این سحابی به احتمال بسیار دستاورد برخوردی میان این ستاره و یک ابر غول‌پیکر گاز و غبار است که باعث شده این قرصِ سیاره‌زایی و ساختار غباری پیرامون چنین پیکره‌ی ویژه‌ای پیدا کنند.

یک بررسی تازه روی اس‌یو ارابه‌ران که با بهره از وی‌ال‌تی و داده‌های تلسکوپ‌های دیگر، از جمله آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما انجام شده نشان داده که این سحابی هنوز دارد این قرص سیاره‌زایی را با موادش تغذیه می کند. این مشاهدات تازه نشان می‌دهند که فرآیندهای  پیدایش سیاره‌ها تا چه اندازه می‌توانند پیچیده باشند.

ستاره‌ی ای‌اس ارابه‌ران با فاصله‌ی ۵۰۰ سسال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی ارابه‌ران دیده می‌شود.

--------------------------------------------------
تلگرام، توییتر، و اینستاگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky

واژه‌نامه:
SU Aur - star - Sun - planet-forming disc - SPHERE - ESO - Very Large Telescope - VLT - coronagraph - nebula - Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array

منبع: ESO
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان