گردنبندی به قطر دو سال نوری

این تصویر در دو اندازه‌ی بزرگ‌تر: ۲.۱ مگ و ۳.۵ مگ

در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل یک گردنبند کیهانی غول‌پیکر به روشنی می‌درخشد.

این جرم که نام برازنده‌ی "سحابی گردنبند" بر آن نهاده شده یک سحابی سیاره‌نما است که به تازگی یافته شده، و یادگار درخشانی‌ست که از یک ستاره‌ی معمولی خورشیدسان معمولی به جا مانده. این گردنبند از یک حلقه‌ی درخشان به قطر حدود دو سال نوری تشکیل شده که توده‌های چگال و درخشانی از گاز همچون نگین‌های الماس آن را آراسته‌اند. این توده‌ها از درآشامشِ (جذبِ) پرتوی فرابنفشِ ستارگان مرکزی به چنین درخششی افتاده‌اند.

دو ستاره که در مداری تنگ به گرد یکدیگر می‌چرخند این سحابی را که به نام "پی‌ان جی۰۵۴.۲-۰۳" هم شناخته می‌شود پدید آورده‌اند. حدود ۱۰ هزار سال پیش، یکی از این دو ستاره که به پیری رسیده بود پف کرد و ستاره‌ی همدمش را هم در خود فرو برد. ستاره‌ی همدم که کوچک‌تر بود به گردش درونِ همدم پف کرده‌اش ادامه داد و کم کم نرخ چرخشِ همدم بزرگش را بالا برد. چرخشِ این همدمِ پف کرده به اندازه‌ای سریع شد که پوشش گازی‌اش رو به بیرون گسترده شد و به فضا گریخت. بیشترِ این گازهای گریخته از استوای ستاره جدا شده بودند و سرانجام این حلقه را ساختند. نگین‌های درخشان درون این حلقه در حقیقت توده‌های چگال گاز در خود حلقه‌اند.

این دو ستاره با جداییِ تنها چند میلیون کیلومتر، به اندازه‌ای به هم نزدیکند که مانند یک تک-نقطه‌ی روشن در مرکز تصویر دیده می‌شوند. آنها بسیار سریع به گرد هم می‌چرخند و هر دور را در زمانِ کمی بیش از یک روز کامل می‌کنند. برای همسنجی، سیاره‌ی تیر که درونی‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی است هر ۸۸ روز یک بار به گرد خورشید می‌چرخد.

سحابی گردنبند با فاصله‌ی ۱۵ هزار سال نوری از زمین، در صورت فلکی پیکان دیده می‌شود. در این تصویرِ پیوندی در روز ۲ ژوییه، با بهره از دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی تلسکوپ هابل گرفته شده و در آن، تابش گسیلیده از هیدروژن، اکسیژن، و نیتروژن به ترتیب به رنگ‌های آبی، سبز، و سرخ نمایانده شده‌اند.

-----------------------------------------

تلگرام، توییتر، و اینستاگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky

واژه‌نامه:
NASA - ESA - Hubble Space Telescope - Necklace Nebula - planetary nebula - Sun-like star - diamond - ultraviolet - PN G054.2-03.4 - equator - Mercury - planet - Solar System - constellation of Sagitta - The Arrow - Wide Field Camera 3 - hydrogen - oxygen - nitrogen

منبع: esahubble

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان