این شهاب‌سنگ ۴.۶ میلیارد ساله کهن ترین سنگ آذرینی‌ست که تاکنون یافته‌ایم
 |
| شهاب‌سنگ ئی‌سی ۰۰۲، کهن‌ترین شهاب‌سنگ آذرینی که تاکنون یافته شده، یک شهاب‌سنگ به رنگ نخودی و خرمایی، درشت‌دانه با بلورهای سبز، زرد-سبز، و زرد-قهوه‌ای است. این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
کهن‌ترین سنگ آذرین یا آتشفشانی‌ای که تاکنون یافته‌ایم شاید به ما درشناخت اجزای سازنده‌ی سیاره‌ها کمک کند. این شهاب‌سنگ که سال ۲۰۲۰ در صحرای بزرگ آفریقا یافته شد، پیشینه‌اش به تنها ۲ میلیون سال پس از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی می‌رسد، و بنابراین بیش از یک میلیون سال کهن‌تر از رکورددار پیشین است.
ژان-الیکس بارات از دانشگاه بریتانی باختری در فرانسه می‌گوید: «من بیش از ۲۰ سالست که روی شهاب‌سنگ‌ها کار می‌کنم، و این شاید شگفت‌انگیزترین شهاب‌سنگِ تازه‌ای باشد که تاکنون دیده‌ام.» هنگامی که وی و همکارانش این شهاب‌سنگ که "اِرگ شش ۰۰۲" (Erg Chech 002 یا تنها ئی‌سی ۰۰۲) نامیده شده را بررسی کردند دریافتند که با همه‌ی شهاب‌سنگ‌هایی که تاکنون پیدا کرده‌ایم تفاوت دارد.
این شهاب‌سنگ گونه‌ای از سنگ به نام آندزیت است که روی زمین، به طور عمده در مناطق فُرورانش ( جاهایی که صفحه‌های زمین‌ساختی به هم برخورد کرده و یکی زیرِ دیگری لغزیده است) و به ندرت در شهاب‌سنگ‌ها یافته می‌شود. بیشتر شهاب‌سنگ‌هایی که روی زمین یافته می‌شوند از گونه‌ی دیگری از سنگ‌های آذرین به نام بازالت هستند. بررسی ساختار شیمیایی این شهاب‌سنگِ تازه نشان داده که زمانی آب (ذوب) شده بوده و تقریبا ۴.۶ میلیارد سال پیش سرد و سخت شده بوده است.
این بدان معناست که احتمالا بخشی از پوسته‌ی یک پیش‌سیاره‌ی باستانی بوده که در روزگار آغازینِ سامانه‌ی خورشیدی در هم شکسته بوده است. هیچ سیارکِ شناخته شده‌ای به ئی‌سی ۰۰۲ نمی‌ماند، که نشان می‌دهد تقریبا هیچ یک از این یادگارها دیگر وجود ندارند: تقریبا همه‌ی آنها یا به هم خورده و سیاره‌هایی را ساخته‌اند یا خُرد شده و از هم پاشیده‌اند.
بارات می‌گوید: «هر چه به آغاز تاریخ سامانه‌ی خورشیدی نزدیک می‌شویم، به دست آوردن نمونه‌ها پیچیده‌تر می‌شود. شاید دیگر نمونه‌ای کهن‌تر از این یکی پیدا نکنیم.»
پژوهشِ این دانشمندان نشان می‌دهد تفتال یا ماگمایی که ئی‌سی ۰۰۲ را ساخته، پس از آب شدن، دستکم ۱۰۰ هزار سال زمان برده تا سرد و سخت شود، چیزی که نشان می‌دهد گِران‌رَویِ نامعمولی داشته است. بررسی‌های بیشتر روی این بازمانده‌ی روزگار آغازین سامانه‌ی خورشیدی می‌تواند به ما کمک کند تا شیوه‌ی شکل‌گیری سیاره‌ها، از جمله زمین خودمان را بیشتر بشناسیم.
گفتنی‌ست ئی‌سی ۰۰۲ یک شهاب‌سنگ درشت‌دانه‌ی نخودی-خرمایی، با بلورهای سبز، زرد-سبز، و زرد-قهوه‌ای است-م.
گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی "مقاله‌های آکادمی ملی علوم آمریکا" منتشر شده است.
----------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر