"فُک بندرگاه" در شکارگاه مریخی
خودروی پرسه‌ویرنس ناسا در یک شکارگاه علمی غنی و پُرمایه فرود آمده است، اگر نخستین نگاه خوبی که به پیرامون انداخته را یک راهنما بدانیم.
پرسه‌ویرنس که به اندازه‌ی یک خودرو است در روز ۱۸ فوریه بر سطح دهانه‌ی جیزرو نشسست و ماموریتی بلندپروازانه را در جستجوی نشانه‌های زندگی باستانی سیاره‌ی بهرام، و گردآوری نمونه‌هایی برای بازگرداندن به زمین، و چند هدف دیگر را آغاز کرد.
 |
| "سنگ فُک بندرگاه" (Harbor Seal Rock) که در نخستین سراسرنمایی که خودروی پرسه‌ویرنس با دوربین مستکم-زی خود گرفته دیده می‌شود |
پرسه‌ویرنس هنوز برای راندن و انجام این کارهای علمی آماده نیست؛ دانشمندانِ ماموریت هنوز سرگرم بررسی وضعیت و درستیِ دستگاه‌ها و زیرسامانه‌های گوناگون این خودرو هستند. ولی این روبات شش-چرخ پیشاپیش دوربین "مَستکم-زی" خود را به کار گرفته و یک سراسرنمای (پانورامای) ۳۶۰ درجه با کیفیت بالا از پیرامونش ثبت کرده، و با این نخستین مزه، اشتهای دانشمندان ماموریت را برانگیخته!
جیم بِل، سربازرس مستکم-زی از دانشکده‌ی کاوش‌های زمین و فضای دانشگاه ایالتی آریزونا می‌گوید: «برای نمونه، این سراسرنمای زوم‌شونده یک سنگ تیره‌رنگ را نشان می‌داد که گروه دانشمندان نامش را "سنگ فُک بندرگاه" (Harbor Seal Rock) گذاشته‌اند.»
به گفته ی بل، احتمالا فرسایش بادهای مریخی در درازنای میلیون‌ها سال سنگ فک بندرگاه را تراشیده و چنین پیکره‌ی شگفت‌انگیزی به آن داده است. بل همچنین به تکه‌هایی از سطح اشاره کرد که نشانه‌هایی از فرسایش بسیار سریع‌تر را می‌نمایانند، جاهایی که موشک‌های "بالابر هواییِ" پرسه‌ویرنس به هنگام نشاندن این خودرو در ۱۸ فوریه، پوشش خاک سرخ بهرام را کنار زده و سطح سنگ‌هایی کوچک را نمایان کرده‌اند.
در یکی از این تکه‌ها دته‌ای از سنگ‌های رنگ روشن و بسیار چاله‌دار دیده می‌شود که چشم دانشمندان ماموریت را گرفته‌اند.
بل می‌گوید: «آیا اینها سنگ‌های آتشفشانی‌اند؟ آیا سنگ‌های کربناته‌اند؟ آیا چیز دیگری هستند؟ آیا پوششی روی خود دارند؟ نمی‌دانیم -هنوز هیچ داده‌ی شیمیایی یا داده‌ی کانی‌شناختی‌ای از آنها نداریم- ولی بی‌شک جالبند، و بخشی از داستانِ آن چه اینجا گذشته زمانی گفته خواهد شد که آگاهی‌های دقیق‌تری درباره‌ی این سنگ‌ها و برخی دیگر از موادِ این ناحیه به دست آوریم.»
 |
| نخستین سراسرنمای ۳۶۰ درجه‌ی دریافتی ازخودروی پرسه‌ویرنس. می‌توانید سنگِ فک بندرگاه (Harbor Seal Rock) را در آن پیدا کنید؟ تصویر بزرگ‌تر |
به گفته‌ی بل، این یکی از وظیفه‌های کلیدیِ مستکم-زی و دیگر دوربین‌های پرسه‌ویرنس است: شناسایی ساختارهای جالبی که پرسه‌ویرنس می‌تواند با طیف‌سنج‌ها و دیگر دستگاه‌های علمی‌اش با جزییات بیشتری بررسی کند.
دهانه‌ی جیزرو با پهنای ۴۵ کیلومتر، میلیاردها سال پیش جایگاه یک دریاچه‌ی ژرف و دلتای یک رود بوده. روی زمین، دلتاها جاهای خوبی برای حفظ نشانه‌های زندگی هستند، بنابراین گروه پرسه‌ویرنس تشنه‌ی بررسی‌های پرسه‌ویرنس و نمونه‌برداری از پسمانده‌های درون این دلتای جیزرو هستند. در سراسرنمای مستکم-زی این دلتا هم دیده می‌شود؛ بل می‌گوید پرتگاه‌هایی که لبه‌های این دلتا را نشان می‌دهند ۲ کیلومتر با جایگاه فرود پرسه‌ویرنس فاصله دارند.
وی می‌افزاید خط یالی (یا خط پُشته‌ای) که در سراسرنمای مستکم-زی، آن سوی پرتگاه‌های دلتا دیده می‌شود لبه‌ی خود دهانه‌ی جیزرو است.
گفتن ندارد که این تصویرِ تازه رونمایی شده تنها آغاز کار است. برای تازه‌کارها بخواهیم بگوییم، این بی‌کیفیت‌ترین سراسرنمایی‌ست که گروه مستکم-زی پدید خواهند آورد. بل می‌گوید هنگامی که پرسه‌ویرنس به سراغ نرم‌افزار "بهینه‌سازی سطح" خود برود -فرآیندی که چهار روز زمان می‌برد و پیشاپیش آغاز شده، از همین گونه نماها با وضوح سه برابر گرفته خواهد شد.
و ما هنوز کوچک‌ترین مزه‌ی یافته‌های علمی پرسه‌ویرنس را هم نچشیده‌ایم. این کار مدتی زمان می‌برد، زیرا نخستین کار بزرگ گروه پس از راه انداختن خودرو، انجام آزمایش‌های پرواز برای بالگرد ۱.۸ کیلوگرمیِ اینجنیوتی خواهد بود، بالگردی که در شکم پرسه‌ویرنس، با آن به سیاره‌ی سرخ رفته.
به گفته‌ی اعضای گروه علمی، ماجراهای پیشگامانه‌ی اینجنیوتی -نخستین هواگرد بالگردانی که در دنیایی به جز زمین پرواز می‌کند- به احتمال بسیار در بهار آغاز خواهد شد، و برای آغاز پژوهش‌ها و نمونه‌برداری‌های علمی هم باید تا تابستان به انتظار بنشینیم.
----------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky
واژه‌نامه:
منبع: اسپیس دات کام
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر