شناسایی یک اَبَرسیاهچله متحرک در کهکشانی دوردست

کهکشان جی۰۴۳۷+۲۴۵۶، میزبان ابرسیاهچاله‌ی متحرک نویافته، یک کهکشان مارپیچی از گونه‌ی اس‌بی است

اخترشناسان با کمک رصدخانه‌های آرسیبو و جمنای یک ابرسیاهچاله‌ی متحرک را در کهکشانی به نام "اس‌دی‌اس‌اس جی۰۴۳۷۰۳.۶۷+۲۴۵۶۰۶.۸" شناسایی کرده‌اند.

این کهکشان که به نام کوتاه شده‌ی جی۰۴۳۷+۲۴۵۶ هم شناخته می‌شود، یک کهکشان مارپیچی از گونه‌ی اس‌بی (مارپیچی میله‌ای) است که با فاصله‌ی حدود ۲۳۰ میلیون سال نوری از زمین در صورتی فلکی گاو جای دارد.

ابرسیاهچاله‌ی این کهکشان که نخستین بار در سال ۲۰۱۸ یافته شده بود دارای جرمی حدود سه میلیون برابر خورشید است.

دکتر دومینیک پِشه، اخترشناس مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین می‌گوید: «ما از بیشتر ابرسیاهچاله‌ها (سیاهچاله‌های کلان‌جرم) انتظار نداریم که در حرکت باشند؛ آنها معمولا به یک جا نشستن خرسندند.»

«ابرسیاهچاله‌ها به اندازه‌ای سنگینند که به دشواری می‌توان آنها را به حرکت انداخت. در نظر بگیرید لگد زدن به یک توپ بولینگ چقدر سخت‌تر است تا یک توپ فوتبال- تازه آن هم توپ بولینگی به جرم چند میلیون برابر خورشید. برای جابجا کردن آن نیاز به لگدی بسیار نیرومند خواهد بود.»

دکتر پِشه و همکارانش با کمک گرفتن از رصدخانه‌های آرسیبو و جمنای، چیزی که در آغاز دیده شده بود تایید کردند. آنها دریافتند که ابرسیاهچاله‌ی جی۰۴۳۷+۲۴۵۶ دارد با سرعتی نزدیک به ۱۷۷ هزار کیلومتر بر ساعت جابجا می‌شود. ولی چیزی که باعث این حرکت شده هنوز ناشناخته است.

دکتر جیم کاندن، اخترشناس رادیویی از رصدخانه‌ی ملی اخترشناسی رادیویی می‌گوید: «شاید داریم پیامدِ ادغام دو ابرسیاهچاله را می‌بینیم.»«دستاورد چنین ادغامی می‌تواند پس زده شدنِ سیاهچاله‌ی تازه شکل گرفته باشد، و شاید ما داریم آن را در زمانِ پس زده شدنش و یا در زمانی که دارد دوباره آرام می‌گیرد می‌بینیم.»

ولی یک احتمال دیگر هم وجود دارد، چه بسا از این هم جالب‌تر: شاید این سیاهچاله بخشی از یک سامانه‌ی دوتایی باشد.

دکتر پِشه می‌گوید: «با وجود همه‌ی چشمداشت‌ها از فراوان بودن ابرسیاهچاله‌های دوتایی، دانشمندان تاکنون کار دشواری در شناسایی نمونه‌هایی آشکاری از آنها داشته‌اند.»«چیزی که احتمالا داریم در جی۰۴۳۷+۲۴۵۶ می‌بینیم یکی از دو سیاهچاله‌ی درون چنین سامانه‌ای است، که سیاهچاله‌ی همدمش به دلیلِ نداشتنِ پرتوهای میزر (لیزر ریزموج-م) از چشم رصدخانه‌های رادیویی ما پنهان مانده.»

پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در آستروفیزیکال جورنال منتشر شده است.

----------------------------------------------

تلگرام، توییتر، و اینستاگرام یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky

واژه‌نامه:

Arecibo - Gemini - supermassive black hole - SDSS J043703.67+245606.8 - Sb-type - spiral galaxy - constellation of Taurus - Sun - Dominic Pesce - Harvard & Smithsonian Center for Astrophysics - bowling - soccer - Jim Condon - National Radio Astronomy Observatory - binary system - radio - maser - Astrophysical Journal

منبع: sci-news

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان