تصویر هابل از یک خوشه غول‌پیکر کهکشانی
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
آبل ۳۸۷۲، یک خوشه‌ی کهکشانی در فاصله‌ی ۱.۳ میلیارد سال نوری زمین که در صورت فلکی جنوبی هندی دیده می‌شود، به اندازه‌ای بزرگ و پرجرم است که مانند یک عدسی غول‌پیکر، با گرانش خود نور را هم خم کرده است (پدیده‌ی همگرایی گرانشی).
خوشه‌های کهکشانی هم مانند ستارگان و کهکشان‌ها، از بلوک‌های بنیادی ساختمان کیهانند و به طور معمول هزاران کهکشان از سن‌ها، اندازه‌ها و پیکره‌های گوناگون را در بر دارند.
این ساختارها دارای جرمی حدود یک میلیون میلیارد برابر جرم خورشیدند و در درازنای میلیاردها سال، با پیوستنِ آرامِ گروه‌های کهکشانی کوچک‌تر به هم پدید می‌آیند.
زمانی بود که دانشمندان می‌پنداشتند خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین ساختارهای کیهانند- تنها در دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی بود که با یافته شدن ابرخوشه‌های کهکشانی که به طور معمول دربردارنده‌ی ده‌ها خوشه و گروه کهکشانی‌اند و پهنه‌هایی به گستردگی صدها میلیون سال نوری را می‌پوشانند، خوشه‌ها دیگر جایگاه خود را از دست دادند.
ولی خوشه‌ها یک ویژگی دارند که ابرخوشه‌ها ندارند؛ ابرخوشه‌ها توسط گرانش یکپارچه نمانده‌اند [برخلاف خوشه‌ها]، بنابراین خوشه‌های کهکشانی عنوان بزرگ‌ترین ساختارهای کیهان که با نیروی گرانش یکپارچه مانده‌اند را برای خود نگه می‌دارند.
این عکس را تلسکوپ فضایی هابل از همین خوشه گرفته. دانشمندان گروه هابل می‌گویند: «هنگام نگریستن به این خوشه‌ی صدها کهکشانی، یادآوریِ این که تا همین ۱۰۰ سال پیش بسیاری از اخترشناسان باور داشتند که راه شیری تنها کهکشان کیهانست مایه‌ی شگفتی خواهد بود.»
«پیش از آن احتمالِ وجودِ کهکشان‌های دیگر به بحث گذاشته شده بود، ولی گره این موضوع به طور کامل گشوده نشد تا زمانی که ادوین هابل نشان داد که "سحابی" بزرگ زن در زنجیر (آندرومدا) در حقیقت دورتر از آنست که بتواند بخشی از راه شیری باشد.»
«سحابی بزرگ زن در زنجیر تبدیل به کهکشان زن در زنجیر شد و اخترشناسان دریافتند که جهان هستی از آنچه بشر می‌پنداشت بسیار بسیار بزرگ‌تر است.»
دانشمندان گروه هابل می‌گویند: «تنها می‌توانیم تصورش را کنیم که اگر ادوین هابل -که تلسکوپ فضایی هابل نامش را از او گرقته- این تصویرِ آبل ۳۸۲۷ را می‌دید چه حسی پیدا می‌کرد.»
رصد آبل ۳۸۲۷ با تلسکوپ هابل با هدف بررسی ماده‌ی تاریک که یکی از بزرگ‌ترین چیستان‌های کیهان‌شناسی امروز است انجام شده [درباره‌ی این پژوهش اینجا خوانده بودید: ۱ و ۲].
این عکس رنگیِ خوشه‌ی کهکشانی آبل ۳۸۲۷ از پیوند نوردهی‌های جداگانه‌ای که در بخش‌های دیدنی (مریی) و فروسرخِ طیف و به کمک دوربین پیشرفته‌ی پیمایشی (ای‌سی‌اس) و دوربین میدان گسترده‌ی شماره ۳ی هابل (دبلیواف‌سی۳) انجام شده بود درست شده.
چهار فیلتر برای نمونه‌برداری از طول موج‌های گوناگون به کار رفته. به تصویرهای تک‌رنگی که مرتبط با هر یک از فیلترها بودند فام‌های ویژه‌ای اختصاص یافته و از این راه تصویری رنگی پدید آمده است.
خوشه‌های کهکشانی هم مانند ستارگان و کهکشان‌ها، از بلوک‌های بنیادی ساختمان کیهانند و به طور معمول هزاران کهکشان از سن‌ها، اندازه‌ها و پیکره‌های گوناگون را در بر دارند.
این ساختارها دارای جرمی حدود یک میلیون میلیارد برابر جرم خورشیدند و در درازنای میلیاردها سال، با پیوستنِ آرامِ گروه‌های کهکشانی کوچک‌تر به هم پدید می‌آیند.
زمانی بود که دانشمندان می‌پنداشتند خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین ساختارهای کیهانند- تنها در دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی بود که با یافته شدن ابرخوشه‌های کهکشانی که به طور معمول دربردارنده‌ی ده‌ها خوشه و گروه کهکشانی‌اند و پهنه‌هایی به گستردگی صدها میلیون سال نوری را می‌پوشانند، خوشه‌ها دیگر جایگاه خود را از دست دادند.
ولی خوشه‌ها یک ویژگی دارند که ابرخوشه‌ها ندارند؛ ابرخوشه‌ها توسط گرانش یکپارچه نمانده‌اند [برخلاف خوشه‌ها]، بنابراین خوشه‌های کهکشانی عنوان بزرگ‌ترین ساختارهای کیهان که با نیروی گرانش یکپارچه مانده‌اند را برای خود نگه می‌دارند.
این عکس را تلسکوپ فضایی هابل از همین خوشه گرفته. دانشمندان گروه هابل می‌گویند: «هنگام نگریستن به این خوشه‌ی صدها کهکشانی، یادآوریِ این که تا همین ۱۰۰ سال پیش بسیاری از اخترشناسان باور داشتند که راه شیری تنها کهکشان کیهانست مایه‌ی شگفتی خواهد بود.»
«پیش از آن احتمالِ وجودِ کهکشان‌های دیگر به بحث گذاشته شده بود، ولی گره این موضوع به طور کامل گشوده نشد تا زمانی که ادوین هابل نشان داد که "سحابی" بزرگ زن در زنجیر (آندرومدا) در حقیقت دورتر از آنست که بتواند بخشی از راه شیری باشد.»
«سحابی بزرگ زن در زنجیر تبدیل به کهکشان زن در زنجیر شد و اخترشناسان دریافتند که جهان هستی از آنچه بشر می‌پنداشت بسیار بسیار بزرگ‌تر است.»
دانشمندان گروه هابل می‌گویند: «تنها می‌توانیم تصورش را کنیم که اگر ادوین هابل -که تلسکوپ فضایی هابل نامش را از او گرقته- این تصویرِ آبل ۳۸۲۷ را می‌دید چه حسی پیدا می‌کرد.»
رصد آبل ۳۸۲۷ با تلسکوپ هابل با هدف بررسی ماده‌ی تاریک که یکی از بزرگ‌ترین چیستان‌های کیهان‌شناسی امروز است انجام شده [درباره‌ی این پژوهش اینجا خوانده بودید: ۱ و ۲].
این عکس رنگیِ خوشه‌ی کهکشانی آبل ۳۸۲۷ از پیوند نوردهی‌های جداگانه‌ای که در بخش‌های دیدنی (مریی) و فروسرخِ طیف و به کمک دوربین پیشرفته‌ی پیمایشی (ای‌سی‌اس) و دوربین میدان گسترده‌ی شماره ۳ی هابل (دبلیواف‌سی۳) انجام شده بود درست شده.
چهار فیلتر برای نمونه‌برداری از طول موج‌های گوناگون به کار رفته. به تصویرهای تک‌رنگی که مرتبط با هر یک از فیلترها بودند فام‌های ویژه‌ای اختصاص یافته و از این راه تصویری رنگی پدید آمده است.
--------------------------------------------
تلگرام، توییتر، و اینستاگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky
واژه‌نامه:
Abell 3827 - galaxy cluster - constellation of Indus - lens - Sun - supercluster - Milky Way - Edwin Hubble - Great Andromeda Nebula - Andromeda Galaxy - NASA - ESA - Hubble Space Telescope - infrared - spectrum - Advanced Camera for Surveys - ACS - Wide Field Camera 3 - WFC3 - wavelength - monochromatic
منبع: sci-news
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر