این شاید کهن‌ترین کهکشان مارپیچی کیهان باشد
 |
| تصویر آلما از کهکشان بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ در ۱۲.۴ میلیارد سال پیش. آلما پرتوهای گسیلیده از یون‌های کربن را در این کهکشان دیده. بازوهای مارپیچی در دو سوی منطقه‌ی فشرده و درخشانِ مرکز کهکشان دیده می‌شوند. |
* اخترشناسان کهکشانی را در دوردست‌های کیهان یافته‌اند که می‌تواند نامزدِ دورترین کهکشان مارپیچیِ شناخته شده باشد.
این کهکشان ستاره‌زای قرصگون با ریخت‌شناسی مارپیچی دوبازویی در زمانی به سر می‌برد که تنها ۱.۴ میلیارد سال از آغاز جهان هستی می‌گذشته. این کهکشان که بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ نام دارد در داده‌های آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) یافته شد.
نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، تاکافومی تسوکویی از دانشگاه سوکندایی ژاپن می‌گوید: «من هیجان‌زده شدم زیرا تاکنون هرگز چنین گواه روشنی از قرص چرخان، ساختار مارپیچی و ساختار جرمی متمرکزی در یک کهکشان دوردست ندیده بودم.»«کیفیت داده‌های آلما به اندازه‌ای خوب بود و توانستم آنچنان جزییاتی را ببینیم که فکر کردم این یک کهکشان نزدیک است.»
تسوکویی و همکارش ساتورو ایگوچی از سوکندایی و رصدخانه‌ی ملی اخترشناسی ژاپن دریافتند که بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ [ساختاری با] ریخت‌شناسی مارپیچی دوبازویی با شعاع حدود ۶۵۰۰ تا ۱۶۳۰۰ سال نوری است.
گنگ و افشان بودن تصویر به دلیل اینست که به جای نور دیدنی (مریی)، با بهره از پرتوهای رادیویی گسیلیده از یون‌های کربنِ درون این کهکشان گرفته شده، زیرا دریافت و آشکارسازیِ دقیقِ نور دیدنی از چنین کهکشان دوردستی دشوار است بنابراین، شاید بحش‌های دیگری از این کهکشان نمایان نشده باشند.
تسوکویی می‌گوید: «از آنجایی که بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ جرم بسیار دوردستی است، شاید نتوانیم لبه‌های واقعی‌اش را در این تصویرها ببینیم. بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ به عنوان کهکشانی در کیهان آغازین، بسیار غول‌پیکر است.»
اخترشناسان ویژگی‌های بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ را زیر سرِ یک ساختار فشرده‌ی مرکزی، مانند یک کوژی (برآمدگی) دانستند؛ ویژگی‌هایی مانند یک قرص چرخان گازی و آن دو بازوی مارپیچی یا دنباله‌های کشندی. آنها در ۱.۴ میلیارد سالِ پس از مهبانگ، بسیار پیش از آن که ستاره‌زایی کیهانی به اوج برسد ساخته شده بودند.
تسوکویی می‌گوید: «اینجا این پرسش پیش می‌آید که این ساختار مارپیچی نمایان چگونه در تنها ۱.۴ میلیارد سال پس از مهبانگ شکل گرفتند؟ ما چندین دلیل احتمالی را در نظر گرفتیم و فکر می‌کنیم دلیلش می‌تواند یک برهم‌کنش با کهکشانی کوچک بوده باشد.»
«بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ دارد فعالانه ستاره می‌سازد و ما دریافتیم که گازهای بخش بیرونی آن از دید گرانشی ناپایدارند، چیزی که برای ستاره‌زایی سودمند است.»«این وضعیت به احتمال بسیار زمانی پیش می‌آید که حجم انبوهی از گاز از بیرون فراهم شود، شاید به دلیل برخورد با کهکشان‌های کوچک‌تر.»
«سرنوشت بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷هم در هاله‌ای از ابهام است. پنداشته می‌شود کهکشان‌هایی که در کیهانِ باستانی دربردارنده‌ی حجم انبوهی از غبارند و فعالانه ستاره می‌سازند نیاکانِ کهکشان‌های بیضیگونِ غول‌پیکر در کیهانی کنونی باشند.»«در این مورد، بی‌آرآی ۱۳۳۵-۰۴۱۷ در آینده شکلش را از یک کهکشان قرصی به کهکشانی بیضیگون تغیر خواهد داد. یا شاید برخلاف دیدگاه قراردادی، تا دیرزمانی یک کهکشان مارپیچی بماند.»
گزارش این دانشمندان در نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.
-------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: sci-news
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر