تلاش دانشمندان برای تعیین زمانِ "سپیدهدم کیهان"
![]() |
تکنمایی از یک ویدیوی شبیهسازی از سپیدهدم کیهان و پیدایش نخستین ستارگان و کهکشانها |
سپیدهی کیهان در زمانی میان ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیون سال پس از مهبانگ (انفجار بزرگ) دمید. سنجشهای نجام گرفته روی شش تا از دوردستترین کهکشانهایی که تاکنون دیده شده به پژوهشگران امکان داده تا دقیقترین محاسبهها را برای زمانِ پیدایشِ نخستین ستارگان کیهان انجام دهند.
ریچارد الیس از کالج دانشگاهی لندن میگوید: «پیش از سپیدهدم کیهان، جهان هستی تاریک و تنها دربردارندهی ابرهای هیدروژن بود و اکنون، ما بیشک با همه گونه ساختار زیبای کیهانی و تریلیونها ستارهی آسمان شب در بر گرفته شدهایم. پرسش اینجاست که همهی اینها کی آغاز شدند؟»
الیس و همکارانش شش کهکشان از دورترین کهکشانهایی که تاکنون یافته شده را برگزیدند. از آنجایی که نور این کهکشانها زمان درازی در راه بوده تا به چشم ما برسد، آنها را به گونهای که میلیاردها سال پیش بودهاند میبینیم، ویژگیای که از آنها پنجرههایی به روزگار آغازین کیهان ساخته است.
پژوهشگران این شش کهکشان را به کمک چهار تلسکوپ از پرقدرتترین تلسکوپهای روی زمین رصد کردند تا بتوانند فاصلههایشان را با بیشترین دقتِ ممکن اندازه بگیرند و سن ستارگان درونشان را بسنجند. این ستارگان دوردست از جملهی نخستین ستارگانِ ساخته شده در کیهان هستند، بنابراین سنشان تاریخ سپیدهدم کیهان را به ما میگوید. پژوهشگران این تاریخ را حدود ۱۳.۵ میلیارد سال پیش محاسبه کردند.
الیس میگوید: «اگر تنها سن یک کهکشان را اندازه میگرفتیم، بدبینها میگفتند این لابد کهکشان ویژه و استثنایی بوده، ولی ما شش کهکشان را داریم. این نخستین برآورد معنادار برای زمانِ رخ دادنِ سپیدهدم کیهان است، زیرا بر پایهی شمارِ بزرگ و شایانِ توجهی از کهکشانهاست.»
هیچ یک از تلسکوپهای کنونی ما به اندازهی کافی نیرومند نیستند که این
نخستین ستارگان را به طور مستقیم ببینند، تنها دلیلش هم اینست که بسیار
دورند. ولی الیس و همکارانش محاسبه کردند که بر پایهی زمانی که برای
سپیدهدم کیهان به دست آوردهاند، تلسکوپ فضایی جیمز وب
باید بتواند آنها را ببیند. این تلسکوپ برای پرتاب در ماه نوامبر
برنامهریزی شده و این انشمندان از هماکنون برای آغاز جستجوی این ستارگان
وقت گرفتهاند. الیس میگوید: «اکنون بسیار به تماشای مستقیمِ این لحظهی
هیجانانگیز و دراماتیک نزدیک شدهایم.»
پژوهشنامهی این دانشمندان در ماهنامهی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
--------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژهنامه:
منبع: نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر