سومین مزه از امواج گرانشی هم دیده شد: برخورد سیاهچاله و ستاره نوترونی
 |
| برداشت هنری ازموج‌های گرانشی که در روند ادغام یک سیاهچاله و یک ستاره‌ی نوترونی پدید آمده‌اند |
* مزه‌ی سوم امواج گرانشی هم یافته شد!
اخترشناسان برای نخستین -و دومین- بار به طور قطعی سیاهچاله‌ای را دیده‌اند که یک ستاره‌ی نوترونی را می‌بلعد. این دو رویداد سهمگین در بافت فضازمان چین‌هایی به نام موج گرانشی پدید آوردند که بیش از ۹۰۰ میلیون سال در راه بوده‌اند تا به آشکارسازهای زمین برسند.
نخستین رویداد (رویداد جی‌دبلیو۲۰۰۱۰۵) در ۵ ژانویه‌ی ۲۰۲۰ در رصدخانه‌ی ویرگو در ایتالیا و همچنین در یکی از دو آشکارسازِ لایگو در آمریکا دیده شد (آشکارساز دومِ لایگو در آن هنگام به طور موقت خاموش بود). در این رویداد، یک سیاهچاله به جرم حدود ۸.۹ برابر خورشید یک ستاره‌ی نوترونی به جرم حدود ۱.۹ برابر خورشید را بلعید.
رویداد دوم (جی‌دبلیو۲۰۰۱۱۵) تنها ده روز بعد، در ۱۵ ژانویه‌ی ۲۰۲۰ در هر سه آشکارساز دیده شد. در این رویداد، سیاهچاله‌ای به جرم حدود ۵.۷ برابر خورشید یک ستاره‌ی نوترونی به جرم حدود ۱.۵ برابر خورشید را در کام خود فرو برد. با آن که لایگو پیش از این هم رویدادهایی که می‌توانسته‌اند برخورد میان سیاهچاله‌ها و ستارگان نوترونی باشند را ردیابی کرده بود، ولی این دو رویداد به گونه‌ی چشمگیری آشکارتر و قطعی‌تر بودند.
از آنجا که این دو رویداد بسیار دوردست بودند، اخترشناسان نتوانستند هیچ نوری از آنها در آسمان ببینند. هرچند اگر نزدیک‌تر هم بودند شاید چنین نوری نمی‌دیدیم زیرا احتمال می‌رود در چنین رویدادی به دلیل این که سیاهچاله‌ها بسیار بزرگ‌تر از ستارگان نوترونی بوده‌اند، اصلا نور دیدنی تولید نشود.
آسترید لمبرتز، یکی از اعضای گروه لایگو در رصدخانه‌ی کوت دازور فرانسه (اوسی‌ای) می‌گوید: «شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که ستاره‌ی نوترونی به کلی بلعیده می‌شود، نه این که تکه پاره شود. احتمالا به یکباره درون سیاهچاله ناپدید می‌شود.»
مشاهداتی از این دست می‌توانند به ما کمک کنند تا به چگونگی پیدایش چنین همدم‌های شگرف و ناهمگونی پی ببریم. یک سیاهچاله و یک ستاره‌ی نوترونی می‌توانند مانند دو همدم، از مرگ دو ستاره‌ای که به گرد هم می‌چرخیده‌اند پدید بیایند، یا می‌توانند بعدتر در درازنای زندگی خود به یکدیگر برسند. نشانه‌هایی احتمالی از این هست که شاید سناریوی دوم برای رویداد دوم درست باشد، ولی هیچ چیزِ به اندازه‌ی کافی قطعی نیست که بشود با اطمینان گفت.
دور بعدی برنامه‌های رصدی لایگو قرار است از نیمه‌ها تا اواخر ۲۰۲۲ آغاز شود، بنابراین باید در آن زمان بتوانیم شمار بیشتری از این همدم‌های شگفت‌انگیز و همچنین دیگر گونه‌های اجرام را بیابیم. نلسون کریستنسن، پژوهشگر لایگو در اوسی‌ای می‌گوید: «ما [رویدادهای مربوط به] سیاهچاله‌های دوتایی را دیده‌ایم، ستارگان نوترونی دوتایی را هم دیده‌ایم و اکنون به طور قطع یک دوتایی از هر دو را دیده‌ایم. اکنون نیاز به یک ابرنواختر یا یک تپ‌اختر چرخان داریم. این کار بزرگ بعدیمان خواهد بود.»
پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نشریه‌ی آستروفیزیکال جورنال لترز منتشر شده است.
--------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر