رنگ‌های لبه فضا

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

فضا از کجای آسمان آغاز می‌شود؟

لایه‌های جو زمین

در زمینه‌ی پروازهای فضایی، برخی می‌گویند از "خط کارمان" آغاز می‌شود، که بر پایه‌ی تعریف کنونی، آغازِ فضا از فرازای ۱۰۰ کیلومتریِ سطح زمین است.
دیگران شاید خطی در فرازای ۸۰ کیلومتر بالاتر از میانگین سطح دریا را لبه‌ی فضا بنامند.
ولی در واقع هیچ مرز فیزیکی آشکار و یکدستی وجد ندارد که پایانِ جو و آغاز فضا را نمایش دهد.
در حقیقت خود خط کارمان هم جایی در نزدیکیِ گذار میان بخش بالایی میان‌سپهر (مزوسفر) و بخش پایینی گرم‌سپهر (ترموسفر) است.
ابرهای شب‌تاب از جلوه‌های تابستانی در عرض‌های جغرافیایی بالا هستند که در فرازهایی نزدیک میان‌سپهر جو، در فرازایی حدود ۸۰ کیلومتری پدید می‌آیند و از همین رو به نام ارهای میان‌سپهری قطبی هم شناخته می‌شوند.
نوارهای شفق قطبی هم (چه شمالی چه جنوبی) دستاوردِ ذرات پرانرژی‌ای هستند که با برخورد به جو زمین، اتم‌های درون گرم‌سپهر جو را برمی‌انگیزانند. این نوارها می‌توانند از فرازای ۸۰ کیلومتری تا بیش از ۶۰۰ کیلومتری زمین گسترده شوند.
تصویری که اینجا می‌بینید از درون کابین خلبان هواپیمایی که در فرازای ۱۰ کیلومتری (۳۳۰۰۰ پایی)، در قلمروی هوانوردی پوش‌سپهری (استراتوسفری) پرواز می‌کرد گرفته شده و هم ابرهای شب‌تاب و هم شفق‌های قطبی شمالی را زیر آسمانی پرستاره نشان می‌دهد، با دیدگاهی رو به افق سیاره‌ی زمین و لبه‌ی فضا.

--------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

Karman line - Earth - mesophere - thermosphere - noctilucent cloud - altitude - polar mesopheric cloud - Aurora - atom - stratospheric aeronautics - aurora borealis - planet

منبع: apod.nasa

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان