بهترین تصویری که تاکنون از آذرخش "فواره آبی" گرفته شده
باران، ابر، تندر، هیچ یک از اینها را پوش‌سپهر (استراتوسفر) را ندارد. آب و هوا در آنجا بسیار خسته‌کننده است. مگر زمانی که آذرخش آغاز می‌شود.
پژوهشگران اینها را "فواره‌های آبی" (blue jets) می‌خوانند. این تخلیه‌ی الکتریکی کمیاب از ابر توفانی که بسیار پایین‌تر است رو به بالا، به درون پوش‌سپهر می‌جهد. آنها بسیار کم دیده شده‌اند، ولی شکارچی توفان‌ها، راب نیپ در روز ۳ اوت توانست شماری از آنها را در آسمان سونورای مکزیک به تصویر بکشد.
نیپ که در گذشته عکاس خبری تلویزیون بوده می‌گوید: «نمی‌توانستم چیزی که به چشم می‌دیدم را باور کنم. در حقیقت هنگامی که این فواره‌ها پدیدار شدند داشتم دنبال آذرخش‌های "دیو" (sprite) می‌گشتم. چشم نامسلح به خوبی می‌توانست آنها را ببیند، من و پسرعمویم هر دو آنها را دیدیم.»
اسکار ون در ولد از گروه پژوهش آذرخش در دانشگاه پلی‌تکنیک کاتالونیا ویدیوی نیپ را دیده و می‌گوید: «بسیار عالیست- شاید بهترین نمونه از فواره‌های آبی کلاسیک باشد که از مدت‌ها پیش تاکنون دیده‌ایم.»
فواره‌های آبی که نخستین بار در سال ۱۹۸۹ و از درون شاتل فضایی به تصویر کشیده شدند، بخشی از جنگلِ رو به رشدِ "رویدادهای درخشان گذرا" (تی‌ال‌ئی‌ها، TLEs) در لایه‌های بالایی جو زمینند. آنها به همراه آذرخش‌های دیو (sprite)، الویز (ELVES) از دیگر گونه‌های آذرخشند. ولی فواره‌های آبی به نظر می‌رسد کمیاب‌تر از آن چندتای دیگر هستند و و اغلب عکاسانی را که در تلاش برای به تصویر کشیدنشان هستند ناکام می‌گذارند.
ون در ولد می‌گوید: «دقیقا نمی‌دانیم چرا بینندگان زمینی آنها را بسیار کم می‌بینند. این شاید ربطی به رنگ آبیِ آنها داشته باشد. هوای زمین به طور طبیعی نور آبی را می‌پراکند و همین، دیدن آنها را دشوار می‌سازد. فواره‌های آبی می‌توانند بسیار رایج‌تر آنچه که می‌پنداریم باشند.»
 |
| برداشت هنری: یک فواره‌ی آبی از چشم فضانوردان ایستگاه فضایی |
اسپیس‌ایکس در سال ۲۰۱۸ "دیدبان برهم‌کنش‌های جو-فضا"ی اروپا (ASIM) را به ایستگاه فضایی بین‌المللی فرستاد تا تی‌ال‌ئی‌ها را از فضا بررسی کنند. داده‌های ای‌اس‌آی‌ام نشان می‌دهد که فواره‌های آبی می‌توانند تا فرازای ۱۷۰ هزار پایی سطح زمین به بالا بجهند. آنها با "انفجارهای آبی" به پا می‌شوند- درخش‌های آبی‌فام تابناکی در بالای ابرهای تندری که احتمالا دستاورد یک آشفتگی شدید است.
بررسی فواره‌های آبی مهم است زیرا به گفته‌ی ون در ولد: «این تخلیه‌ها[ی الکتریکی] می‌توانند تولیدکننده‌های چشمگیرِ ازن و اکسیدهای نیتروژن (NOx) باشند و بر شیمی هوای زمین اثر بگذارند.» همچنین، برخی از فواره‌های آبی می‌توانند به اندازه‌ای بالا بروند که به یون‌سپهر برسند و شاخه‌ی تازه و کم-شناخته شده‌ای از مدار الکتریکی جهانی را تشکیل دهند.
نیپ می‌گوید: «و بالاتر از هر چیز دیگر، آنها زیبا هستند و من خوش‌شانس بودم که برخی از آنها را به تصویر کشیدم.»
--------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع:اسپیس‌ودر
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر