اخترشناسان سرعت چرخش چند سیاره فراخورشیدی را اندازه گرفتند
 |
| برداشت هنری از سامانه‌ی سیاره‌ای اچ‌آر ۸۷۹۹ در یکی از گام‌های آغازینِ شکل‌گیری. اینجا سیاره‌ی اچ‌آر ۸۷۹۹سی، یک قرص گاز و غبار و سیاره‌های درونی سامانه را می‌بینیم |
اخترشناسان با بهره از دستگاه "تصویرگر و منش‌نمای سیاره‌ای کک" (کی‌پیک) در تلسکوپ کک ۲ در رصدخانه‌ی دبلیو.ام کک طیف‌هایی با وضوح بالا را از چهار سیاره‌ی غول‌پیکر پیرامون ستاره‌ی جوان "اچ‌آر ۸۷۹۹" دریافت و بررسی کرده‌اند.
اچ‌آر ۸۷۹۹ یک ستاره‌ی جوان ۳۰ میلیون ساله است که با فاصله‌ی حدود ۱۲۹ سال نوری از زمین، در صورت فلکی اسب بزرگ دیده میشود. این ستاره میزبان یک قرص آواری غول‌پیکر و چهار سیاره‌ی ابر-مشتری به نام‌های اچ‌آر۸۷۹۹بی، سی، دی و ئی است.
برخلاف بیشتر فراسیاره‌ها (سیاره‌های فراخورشیدی) که از راهِ بررسی داده‌ها به وجودشان پی برده میشود، سیاره‌های این سامانه را می‌توان به طور مستقیم از پشت تلسکوپ‌های روی زمین دید.
اخترشناس کلتک، دکتر جیسون وانگ و همکارانش می‌گویند: «اچ‌آر ۸۷۹۹ یک سامانه‌ی سیاره‌ایِ شایان توجه است، زیرا تنها سامانه‌ی شناخته شده با چهار فراسیاره‌ی به طور مستقیم تصویربرداری شده است.»«این چهار سیاره یا نزدیکِ بازآواییِ (رزنانسِ) حرکتی هستند یا درون آن، و بر پایه‌ی مدل‌های دینامیکی از مدار آنها، جرم سه سیاره‌ی درونی برابر با ۷.۲ برابر مشتری و جرم اچ‌آر۸۷۹۹بی (سیاره‌ی بیرونی) ۵.۸ مشتری برآورد شده است.»
چرخش سیاره‌های سامانه‌ی اچ‌آر ۸۷۹۹ (برداشت هنری)- اگر ویدیو اینجا اجرا نشد می‌توانید آن را در تلگرام، فیسبوک و یا توییترِ یک ستاره در هفت آسمان ببینید
در این پژوهش تازه، اخترشناسان کمینه‌ی سرعتِ چرخش برای اچ‌آر ۸۷۹۹دی و اچ‌آر ۸۷۹۹ئی را به ترتیب ۱۰.۱ و ۱۵ کیلومتر بر ثانیه اندازه گرفتند.
این بدین معناست که بسته به میزانِ کجیِ (انحرافِ) محورِ سیاره‌های اچ‌آر ۸۷۹۹، هر یک شبانه‌روز در آنها می‌تواند به اندازه‌ی سه ساعت یا به بلندیِ تا ۲۴ ساعتِ زمین باشد، و این کجی چیزی‌ست که هنوز نامشخص است. برای داشتن زمینه، یک شبانه‌روز در مشتری حدود ۱۰ ساعت زمان می‌برد؛ سرعت چرخشش هم حدود ۱۲.۷ کیلومتر بر ثانیه است.
و برای آن دو سیاره‌ی دیگر، این دانشمندان توانستند بیشینه‌ی چرخش اچ‌آر ۸۷۹۹سی را کمتر از ۱۴ کیلومتر بر ثانیه برآورد کنند ولی برای اندازه‌گیری سرعت چرخش اچ‌آر ۸۷۹۹بی به نتیجه‌ی قطعی نرسیدند.
دکتر وانگ می‌گوید: «ما با دستگاه کی‌پیک توانستیم رصدهایی با بالاترین واگشودِ (وضوحِ) طیفی تا به امروز را روی فراسیاره‌های اچ‌آر ۸۷۹۹ انجام دهیم.»«این به ما اجازه داد تا آنها را با دانه‌بندیِ ریزتر از همیشه بررسی کنیم و قفلِ دستیابی به شناختی ژرف‌تر نه تنها از چگونگیِ پیدایش این چهار سیاره، بلکه از چگونگی فرگشت همه گونه غول گازی در کیهان را بگشاییم.»
ویدیوی واقعی رصدخانه‌ی دبلیو.ام کک از چرخش سیاره‌های سامانه‌ی اچ‌آر ۸۷۹۹- اگر ویدیو اینجا اجرا نشد می‌توانید آن را در تلگرام، فیسبوک و یا توییترِ یک ستاره در هفت آسمان ببینید
نرخ چرخش یک سیاره درباره‌ی تاریخچه‌ی پیدایش آن به ما بینش می‌دهد. پیش‌سیاره‌ها که از گاز و غبارِ پس زده شده از ستارگان نوزاد ساخته می‌شوند، هر چه مواد بیشتری بر خود می‌افزایند و رشد می‌کنند (فرآیندی به نام برافزایش هسته) سریع‌تر می‌چرخند.
باور بر اینست که سپس، میدان‌های مغناطیسی سیاره‌های سرعت چرخش آنها را آهسته و محدود می‌کند. پس از آن که سیاره به رشد کامل رسید، از برافزایش بازایستاد و خنک شد، دوباره چرخشش سرعت می‌گیرد.
دکتر وانگ می‌گوید: «چرخش‌های اچ‌آر ۸۷۹۹دی و اچ‌آر ۸۷۹۹ئی با این نظریه همخوانی دارند که میدان‌های مغناطیسی سیاره‌ها در دوره‌ی نوزادی آنها، بر چرخش‌شان ترمز وارد می‌کند.»«این اندازه‌گیری‌های چرخش همچنین نشانگر این پنداشت هستند که سیاره‌های کم‌جرم‌تر دارای سرعت چرخش بالاتری هستند زیرا ترمز مغناطیسی کمتر بر آنها اثر گذاشته، چیزی که می‌تواند آگاهی‌هایی مهم درباره‌ی چگونگیِ پیدایشِ آنها به ما بگوید. این از دید من فریبنده است.»
دکتر ژان-باپتیست روفیو، او هم از کلتک می‌گوید: «ما با اندازه‌گیری چرخشِ [سیاره‌هایی] به شمارِ کافی خواهیم توانست روندهایی (مدل‌های رفتاری‌ای) را شناسایی کنیم که شیوه‌ی کارکردِ فرآیندهای فیزیکی‌ای که پیدایش سیاره‌ها را به راه می‌اندازند آشکار کنند.»«این چیزی‌ست که از پیش آغاز شده ولی کی‌پیک به ما امکان می‌دهد تا آن را برای کوچکترین، کم‌نورترین و نزدیک‌ترین دنیاهای بیگانه‌ی تصویربرداری شده انجام دهیم.»
یافته‌های این دانشمندان در آسترونومیکال جورنال منتشر شده است.
-------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: sci-news
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر