تصویرهای پرجزییات و بیمانند رادیوتلسکوپ "لوفار" از کهکشان‌های دور و نزدیک
اخترشناسان با بهره از "آرایه‌ی کم بسامد" (لوفار)
به رصد کهکشان رادیویی "۴سی ۴۳.۱۵"، اختروش "۳سی ۲۹۳، کهکشان بیضیگون
ابرغولِ "هرکول ای" و همچنین دو عدسی گرانشی "ام‌جی ۰۷۵۱+۲۷۱۶" و "کلاس
بی۱۶۰۰+۴۳۴" پرداخته و پرجزییات‌ترین تصویرهای رادیویی تا به امروز را از
آنها گرفته‌اند.
لوفار یک تلسکوپ رادیویی است که در بسامدهایی میان ۱۰ و
۲۴۰ مگاهرتز کار می‌کند و از ۵۲ ایستگاه در سرتاسر اروپا تشکیل شده است.
کیهان انباشته از پرتوهای الکترومغناطیسی‌ست، پرتویی که نور دیدنی (مرئی) تنها کوچک‌ترین بخش آن را ساخته است. از پرتوهای طول موج-کوتاهِ ایکس و گاما گرفته تا پرتوهای طول موج-بلندِ رادیویی و ریزموج، هر بخشی از طیف نور یک چیز ویژه را درباره‌ی کیهان آشکار می‌کند.
آرایه‌ی لوفار عکس‌هایی در بسامدهای رادیویی اف‌ام می‌گیرد که برخلاف پرتوهایی با طول موج کوتاه‌تر مانند نور دیدنی، راهشان پشت ابرهای گاز و غباری که می‌توانند اجرام کیهانی را پنهان کنند بسته نمی‌شود. مناطقی از فضا که از چشم ما تاریکند در حقیقت در موج‌های رادیویی به شدت می‌درخشند و به اخترشناسان اجازه می‌دهند به درون مناطق ستاره‌زایی یا به درون قلب کهکشان‌ها نگاه کنند.
تصویرهای تازه‌ی آرایه‌ی تلسکوپی لوفار مرزهای آگاهی اخترشناسان درباره‌ی کهکشان‌ها و ابرسیاهچاله‌ها از آنچه هست فراتر می‌برد. آنها کارکرد درونیِ کهکشان‌های دور و نزدیک را با واگشودی (وضوحی) ۲۰ برابر بیشتر از عکس‌های معمولی لوفار آشکار می‌کنند.
 |
| تصویر لوفار از فواره‌های کهکشان بیضیگون ابرغولِ "هرکول ای" |
دکتر جرمی هاروود، اخترشناس دانشگاه هرتفوردشایر می‌گوید: «ما اکنون تواناییِ بررسی ساختار کوچک-مقیاسِ فواره‌های رادیویی را در بسامدهای پایین پیدا کرده‌ایم، کاری که تا پیش از در دسترس قرار گرفتنِ پایه‌های بلند بین‌المللی لوفار انجام‌شدنی نبود.»«این یک گام چشمگیر رو به جلو در شناختِ چگونگیِ دگرگونی و فرگشتِ این فواره‌ها و کهکشان‌های میزبانشان در بازه‌های زمانی کیهانی و چگونگی تبدیل شدنِ کیهان به آنچه امروزه می‌بینیم است.»
سادگی نسبی تجربه برای کاربرِ پایانی، پیچیدگیِ چالشِ محاسباتی‌ای که هر یک از تصویرهای لوفار را امکان‌پذیر می‌کند را برای او ساده می‌نمایاند. برای پدید آوردن یک تک تصویر، بیش از ۱۳ ترابیت داده‌ی خام بر ثانیه باید رقمی (دیجیتالی) شده، به یک پردازنده‌ی مرکزی منتقل شده و سپس پیوند داده (ترکیب) شود.
دکترفریتس سوین، اخترشناس دانشگاه لیدن می‌گوید: «ما برای پردازشِ چنین حجم‌های غول‌آسایی از داده‌ها نیاز به بهره‌گیری از ابررایانه‌ها داریم.»«این به ما اجازه می‌دهد تا تنها در چند روز، ترابایت‌ها داده‌ی به دست آمده از این آنتن‌ها را به تنها چند گیگابایت داده‌ی آماده‌ی کار علمی تبدیل کنیم.»
یک شماره‌ی ویژه از نشریه‌ی علمی آسترونومی اند آستروفیزیکز به ۱۱ پژوهشنامه درباره‌ی این عکس‌های تازه‌ی لوفار اختصاص داده شده است.
-------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: sci-news
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر