ماه احتمالا هرگز یک میدان مغناطیسی نیرومند نداشته
![]() |
ماه اگرچه از همان مواد پیکر سیارهمان درست شده، ولی شاید هرگز دارای یک میدان مغناطیسی نیرومند مانند زمین نبوده |
بررسی تازه روی سنگهایی که فضانوردان آپولو به زمین آورده بودند نشان میدهد که این تنها ماهوارهی طبیعیِ سیارهی ما شاید هرگز یک میدان مغناطیسی نیرومند نداشته، برخلاف چیزی که از زمانِ آوردن این نمونههای زمینشناسی به نظر میرسید.
ماه حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش در پی برخورد سهمگینی که تکهای از زمین را به مدار پرتاب کرد ساخته شد، بنابراین یک هستهی آهنی مانند زمین دارد. امروزه شدت میدان مغناطیسی ماه کمتر از یک هزارم شدت میدان زمین است، ولی بررسیهای آغازینِ سنگهای ماه در دههی ۱۹۷۰ نشان میداد که میدان مغناطیسیِ آن میبایست میان ۳.۶ و ۳.۹ میلیارد سال پیش به شدتِ میدان مغناطیسی زمین میبوده. پنداشت بر این بود که این میدان دیرزمانیست که ناپدید شده.
جان تاردونو از دانشگاه راچستر میگوید یافتن نشانههای یک میدان مغناطیسی نیرومند در سنگها پس از ماموریتهای آپولو مایهی شگفتی بود، زیرا ماه به اندازهی کافی بزرگ نیست که چنین میدانی را فراهم کند. وی میگوید: «هیچ کس نتوانسته این پارادخش (پارادوکس) را حل کند. چگونه یک میدان مغناطیسی دار یم هنگامی که هیچ راهی برای تولیدش نداریم؟ پاسخ اینست که میدان مغناطیسی نداشتهاید.»
وی و همکارانش بر این باورند که آن شواهدِ میدان نیرومند مغناطیسی در حقیقت به دلیل این بوده که [آن] سنگهای ماه در اثرِ شوکِ برخورد سیارکها مغناطیسی شده بودهاند. آنها دریافتند که نمونه سنگهای دیگری که آپولوها از بخشهای متفاوت ماه آورده بودند نشانههای چنین میدانی را در خود نداشتند.
این دانشمندان یک نمونه سنگِ شیشه-مانندِ ماه را که دو میلیون سال پیش در اثر یک برخورد سیارکی شکل گرفته بود بررسی کردند و پی بر دند که دارای نشانههایی از اینست که در زمانِ سرد و سخت شدنش، در یک میدان مغناطیسی نیرومند بوده. ولی میدان مغناطیسی نیرومند ماه در آن زمان (۲ میلیون سال پیش) میبایست ناپدید شده باشد. آنها میگویند این ثابت میکند که برخورد دلیلِ این مغناطش بوده- و همین پدیده میتوانسته برای نمونههای بسیار کهنتر هم درست باشد و باعث شده بوده پژوهشگران در گذشته، به اشتباه نتیجه بگیرند که ماه دارای یک میدان مغناطیسی پویا بوده است.
آنها همچنین نمونه سنگهایی را بررسی کردند که تاریخشان به ۳.۹ تا ۳.۲ میلیارد سال میرسید، بازهی زمانیای که ماه میبایست یک میدان مغناطیسی نیرومند داشته باشد، و در این بررسی هیچ نشانهای از چنین میدانی نیافتند. آزمایشها نشان میدادند که این نمونهها دربردارندهی کانیهایی هستند که توانایی آن را داشتهاند که در زمان سرد شدن و شکلگیری، چنین میدانی را -اگر وجود داشته- در خود ثبت کنند.
تاردونو میگوید این نتایج بر روی هم نشان میدهند که ماه برخلاف چیزی که در گذشته پنداشته شده بود، هرگز دارای میدان مغناطیسی نیرومند دیرپایی نبوده. وی میپذیرد که در ۱۰۰ میلیون سالِ نخستِ شکلگیری ماه و تا پیش از سرد و پایدار شدنش، میتوانسته دارای یک میدان مغناطیسی باشد. ولی دیگر سنگی که تاریخش به آن روزگارِ دیرین برسد روی سطحش وجود ندارد زیرا سطح ماه پیوسته با برخوردهای سیارکی در هم کوبیده شده.
وی میگوید اگر بتوانیم با متهکاری چنین سنگهایی را زیر سطح ماه بیابیم -کاری که شاید بخشی از برنامهی آرتمیس ناسا در آینده باشد- میتوانیم بینشهایی دربارهی همنهشِ آغازینِ جو زمین به دست بیاوریم، زیرا ماه در آن زمان میبایست از درون مغناطیسسپهر زمین گذشته و مواد ناچیز را گرد آورده باشد. اگر ماه هم یک مغناطیسسپهر نیرومند داشته چنین آزمایشی امکانپذیر نخواهد بود.
یافتههای این دانشمندان در نشریهی ساینس ادونسز منتشر شده است.
--------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژهنامه:
منبع:نیوساینتیت
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر