نواختری که با چشم دیده می‌شود

تقریبا هر ۲۰ سال یک بار، یک انفجار گرماهسته‌ای روی سطح کوتوله‌ی سفیدی به نام "آراِس مارافسای" در صورت فلکی ماراَفسای رخ می‌دهد.

این پدیده دو روز پیش دوباره رخ داد. در روز ۸ اوت، درخششِ این ستاره‌ی کوچک ۶۰۰ برابر شد و از بزرگای (قدرِ) ۱۲+ به ۵+ رسید.

کیت گیری در ایرلند نخستین کسی بود که متوجه آن شد. چند ساعت بعد، اخترشناس ایتالیایی ارنستو گویدو و همکارانش این برون‌ریزی را به کمک یک تلسکوپ کنترل از راه دور در استرالیا به تصویر کشیدند.

این رویداد به نام "نواخترِ بازآینده" (تکرارشونده) شناخته می‌شود و پدیده‌ای کمیاب است. در سرتاسر کهکشان راه شیری تنها ۷ سامانه‌ی ستاره‌ای را می‌شناسیم که چنین انفجارهایی را پدید می‌آورند.

آراس مارافسای در حقیقت یک سامانه‌ی دوتایی است، سامانه‌ای با دو ستاره‌ی بسیار ناهمگون. یکی از آنها یک کوتوله‌ی سفید است و دیگری یک غول سرخ. فاصله‌ی بسیار کمی میان این دو است و از همین رو کوتوله‌ی سفید می‌تواند با گرانشِ خود مواد گازی را از همدمِ بزرگ‌تر بکشد و بر خود بیفزاید. هر یکی دو دهه یک بار، انباشتِ مواد روی سطح کوتوله‌ی سفید به اندازه‌ای می‌رسد که به یک انفجار می‌انجامد. آخرین باری که چنین نواختری در این سامانه رخ داد در سال ۲۰۰۶ بود.

این برون‌ریزی اکنون با بزرگای روشناییِ ۵+ با چشم نامسلح دیده می‌شود، هرچند به سختی. یک دوربین شکاری یا تلسکوپ به شما امکان می‌دهد تا آن را به آسانی ببینید. به هنگام غروب خورشید، سمت جنوبِ آسمان را ببینید. صورت فلکی مارافسای در بالای آسمان، درست بالای صورت‌های فلکیِ آشناترِ کژدم و کمان است. نقشه‌های آسمان: ساده، دقیق، بسیار دقیق.

بروزرسانی: رصدگرِ ستارگان متغیر، فیلیپ رومانوف از یوژنو-مورسکوی روسیه آراس مارافسای را تازه دیده و برآورد می‌کند که بزرگای آن افزایش یافته و به ۴.۶+ رسیده است.

عکس فیلیپ رومانوف از نواختر "آراس مارافسای" با بزرگای روشنایی ۴.۶+. تصویر بزرگ‌تر

--------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

thermonuclear - RS Oph - white dwarf - constellation Ophiuchus - star - magnitude - Keith Geary - Ireland - Ernesto Guido - Australia - recurrent nova - Milky Way galaxy - star system - binary star - red giant - unaided eye - Scorpius - Sagittarius - Variable star - Filipp Romanov - Yuzhno-Morskoy - Russia

منبع:اسپیس‌ودر
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

0 دیدگاه شما:

Blogger template 'Browniac' by Ourblogtemplates.com 2008

بالای صفحه