یک ستاره در هفت آسمان: ساختار پیچیده یک "حلقه"

در نوشتارِ دیروز رباره‌ی سحابی حلقه (ام۵۷) خواندید و نمایی از آن را که حتی برای رصدگران با تلسکوپ‌های کوچک هم آشناست دیدید. ولی دیدنی‌های این جرم بسیار بیش از چیزیست که تلسکوپ‌های کوچک می‌توانند ببینند.

حلقه‌ی مرکزی که به آسانی دیده می‌شود حدود یک سال نوری قطر دارد، ولی در این تصویر چشمگیر که یک همگذاری از داده‌های سه تلسکوپ بزرگ است، رشته‌های گازی پیچ خورده و برافروخته‌ای هم نمایان شده که تا فاصله‌های بسیار دورتری از ستاره‌ی مرکزی گسترده شده‌اند.

در این تصویر همنهاده‌ی زیبا، داده‌های تصویری باریک-باند هیدروژن را می‌بینیم به همراه تابش نور دیدنی (مریی)، و تابش نور فروسرخ.

این جرم برافروخته و درخشان یک نمونه‌ی کاملا شناخته شده از سحابی‌های سیاره‌نمای کشیده است، گونه‌ای از سحابی‌ها که در واپسین گام‌های زندگی ستارگان خورشیدسان پدید می‌آیند، هنگامی که ستاره لایه‌های جو خود را به فضا پس می‌زند و سرانجام تنها یک کوتوله‌ی سفید از خود به جا می‌گذارد.

سحابی حلقه با فاصله‌ی نزدیک به ۲۵۰۰ سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی آهنگین چنگ رومی (شلیاق) دیده می‌شود. گفتنی‌ست این صورت فلکی یک نام پارسی دیگر هم دارد که ابوریحان به کار برده: "کَشَف" به معنای لاک‌پشت.

--------------------------------------------